ŞEYBÂNÎ-NAME’DE AKLIN YORUMU

Authors : Yıldız Kocasavaş

Pages : 299-304

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-16

Article Type : Research

Abstract :XV. yy. sonu ve XVI. yy. başlarındaki tarihî olayları, Şeybânî Han ve Timurlular arasındaki savaşları anlatan Şeybânî-nâme, sadece ferdî duygu ve düşünceleri yansıtan bir edebî eser değil aynı zamanda toplum hayatı ve kültürünü (devrini, değer ölçülerini, yaşayışını) yansıtan, topluma ve devrine adeta ayna tutan bir eser olma özelliğini de taşımaktadır. Muhammed Sâlih, eserde, dönemin önemli şahsiyeti, şair ve hükümdar Şeybânî Han’ı tanıp değerlendiriyor. Muhammed Sâlih, bunda başarılıdır, çünkü bizzat Han’ın yanında yer almakla O’nu yakından tanımaktadır. Bu bakımlardan eser; orijinaldir, incelemeye değerdir. Şeybânî-nâme şâiri Muhammed Sâlih, aklın önemini kavradığından olsa gerek manzum kroniğinde akla dair çeşitli yorumlarda bulunmuştur. Burada yer alan beyitlerdeki açıklamaların ışığında, Muhammed Sâlih’in aklı, hangi özellikleriyle ele alıp değerlendirdiğine dair ipuçları gözden geçirilecek, şairin izahatlarında, aklın, birey, halk ve idareci için önemi ortaya konacaktır. Çalışma, Muhammed Sâlih, Şeybânî-nâme (Giriş-Tıpkıbasım-Metin-Tercüme) (Haz. Yıldız Kocasavaş), İstanbul, Çantay Kitabevi yayınının 1b-100b varakları taranarak konuya ilişkin elde edilecek beyitlerin değerlendirilmesi suretiyle ele alınacaktır.
Keywords : Şeybânî-nâme, akıl, anlam, İslâmiyet, Kur’ân-ı Kerîm