Amerikan Basınının Gözünden İnönü Dönemi Türk Dış Politikasına Yön Veren Bir İlke: Truman Doktrini

Authors : Cengizhan Halaçli

Pages : 333-354

View : 45 | Download : 42

Publication Date : 2023-08-01

Article Type : Research Article

Abstract :Truman Doktrini, bazı otoriteler ve tarihçiler tarafından 1823’ten bu yana yürürlükte olan ve ABD’nin kendi kıtası dışındaki gelişmelere karşı kayıtsız kalması olarak ifade edilebilecek Monroe Doktrini’nin ABD için kesin olarak terkedilişini simgeleyen politik bir hamle olarak tanımlanmıştır. Başkan Truman tarafından 12 Mart 1947’de Kongre’de yapılan konuşmayla ilan edilen doktrin, totaliter Sovyet baskısı altında sancılı zamanlar geçiren iki Akdeniz ülkesini, Yunanistan ve Türkiye’yi mezkûr Sovyet rejimine karşı korumak maksadıyla ilan edilmiştir. Doktrin, başta Sovyetler olmak üzere Avrupa ve Türkiye’de farklı tezahürlere sebep olmuştur. Sovyetler, Başkan Truman’ın Türkiye’ye yapılmasını önerdiği ekonomik ve askeri yardımın "hayırseverlik kisvesi altındaki emperyalist genişlemesi” olduğunu ifade etmiş, Avrupa ve özellikle Türkiye ise mezkûr yardımdan duyduğu minneti resmi kanallardan sıkça dile getirmiştir. Truman doktrininin Türkiye’ye yönelik en büyük etkisi ise; Türkiye’nin Harb-i Umumi’nin bitişinden bu yana sürdürdüğü tarafsızlık politikasından vazgeçmesi neticesinde Batı’yla başlayan iyi ilişkilerinin nihai bir tezahürü olarak 1952 yılında NATO’ya üye olması hususunda olmuştur. Bu araştırma makalesi, 20. yüzyılın en büyük siyasi ve askeri gücü olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri’nin basınında Truman Doktrini’nin ilanına nasıl yaklaşıldığını ortaya koymak amacıyla kaleme alınmıştır. Bunun için Amerika’da yayın yapan ulusal çaptaki gazeteler irdelenmiş, böylelikle konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Truman Doktrini, Amerikan basını, Sovyet Rusya, Boğazlar, Toprak iddiaları