Türkiye’de Hilafet ve Tarihi Arka Planı

Authors : Adnan Güven

Pages : 243-263

View : 105 | Download : 131

Publication Date : 2023-08-01

Article Type : Research Article

Abstract :ÖZ "Halife” Arapça bir kelimedir. Kelime anlamı olarak peygamberin halefi ve kendisinden sonra yerine kaim olmak üzere İslam dünyasının en büyük reisinin yani imamın unvanıdır. Hz. Muhammed’in haleflerine "halife” denilmektedir. "Hilafet” lügatte bir kimseye halef olmak, ardından gelip yerine geçmek anlamına gelmektedir. Kelimenin Türkçe karşılığı ise "kalfa”dır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 1 Kasım 1922’de saltanatı kaldırmasından sonra hilafet makamı tartışmalı olmuştur. Nitekim 3 Mart 1924’te hilafet kaldırılmıştır. Ancak hilafetin kaldırılmasına kadar yaşan gelişmeler o dönemde farklı bir siyasi ve toplumsal atmosfer ortaya çıkarmıştır. Milli mücadelenin önde gelen isimleri olan Rauf Orbay, Refet Bele, Kazım Karabekir ve Ali Fuat Cebesoy hilafet noktasında eleştiriler yapmışlardır. Mustafa Kemal Atatürk’ün ülkede tek egemen olacağı düşüncesi, hilafeti savunanlar için bir destek noktası olmuştur. Ülke o dönemde hilafet noktasında farklı görüşlere sahip olsa da, Mustafa Kemal başarılı siyaseti neticesinde halifelik kaldırılmış ve Türkiye laik bir devlet olma yolunda önemli bir adımı atmıştır. Bu çalışma kapsamında Türkiye’de halifelik kurumunun yaşadığı süreç göz önüne alınmaya çalışılmıştır. Halifelik kurumunun ortadan kaldırılmasına kadar geçen sürede yaşananlar, halifelik kurumunun kaldırılmasının gerekli olduğunu da göstermiştir. Dolayısıyla çalışmanın kapsamı ve amacı bu yönde şekillenmiştir.
Keywords : Hilafet, Halife, Cumhuriyet, Osmanlı İmparatorluğu, Modern Türkiye