TBMM GİZLİ CELSE ZABITLARINDA YUSUF AKÇURA’NIN SİYASİ MÜCADELESİ

Authors : Yücel Yiğit

Pages : 187-208

View : 38 | Download : 22

Publication Date : 2022-01-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, üç farklı fırka teşebbüsünden sonra Mustafa Kemal Paşa tarafından II. Dönem TBMM’de İstanbul mebusu adayı olarak gösterilen ve seçilen Yusuf Akçura’nın siyasi mücadelesine yer vermektedir. Böylece Türkçülüğü, tarihçiliği ve fikir adamlığının gölgesinde kalan Kazanlı’nın, pek de bilinmeyen siyasi bir kimliğe sahip olduğu vurgulanmıştır. Milli Mücadeleyi zaferle tamamlayan kurucu Birinci Mecliste yer almayan ancak II., III. ve IV. dönemlerde İstanbul’dan, V. dönem Kars’tan mebus seçilen Yusuf Akçura, kesintisiz dört dönem ve yaklaşık 12 yıl TBMM üyeliği yapmıştır. II. Dönem TBMM’de açık celse oturumların yanı sıra 26 gizli celse birleşiminin 6’sında söz alarak fikirlerini beyan etmiştir. Araştırma, 1923 ve 1925 yılları arasında Yusuf Akçura’nın gizli celselerde kürsüden mesai arkadaşlarına görüşlerini seslendirdiği birleşimleri inceleyen iki parçalı bir çalışmadır. İlk bölümde: Açık celse oturumlarındaki faaliyetlerine kabaca değinilmiştir. İkinci bölümde: Gizli celselerde Milli Mücadeleye iştirak etmeyen askeri personelin hakkında yapılacak işlemler, Hıyanet-i Vataniye Kanunu, İstanbul’da bir İstiklal Mahkemesi kurulması, 150’lilikler tespiti, dört Ermeni’nin İstanbul’a duhulüne müsaade edilmesi ve Lozan Muahedesine göre yapılan bazı protokollerin ifası gibi netameli konular ele alınmıştır. Bu incelemede, TBMM Gizli Celse Zabıtları ile bazı telif eserler başlıca veri kaynağımız olmuştur.
Keywords : Türkiye, TBMM, Mustafa Kemal Paşa, Yusuf Akçura, Gizli Celse Zabıtları