GÜNEY AZERBAYCAN MESELESİ: TARİHİ VE KÜLTÜREL BOYUTU

Authors : Seçil Özdemir

Pages : 359-386

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2020-07-30

Article Type : Research

Abstract :İran-Rusya arasında imzalanan Gülistan (1813) ve Türkmençay (1828) Anlaşmaları Azerbaycan topraklarını bölmüş, Güney Azerbaycan bölgesi İran’ın kuzey batısında kalmıştır. Bu anlaşmalar sadece coğrafyayı değil Azerbaycan halkını da bölmüştür. Bu dönemden itibaren sınırın İran tarafında kalan halk, Güney Azerbaycan Türkleri olarak anılmaktadır. Bu araştırmada, Güney Azerbaycan Türkleri’nin demokratik ve kültürel hak talepleri, bu talepleri için ortaya koydukları mücadele, tarihi bütünlük içinde değerlendirilmiştir. Dil, kültür, kimlik, demokratik talepler bağlamında Güney Azerbaycan halkının 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren ortaya koydukları mücadele süreklilik göstermektedir. İran’daki Azerbaycan Türkleri kendilerini İranlı olarak ifade etmekte, tarih boyunca İran’ı muhafaza ettiklerini belirtmektedir; buna rağmen temel hak taleplerine karşılık bulamamışlardır. Çalışmada, Güney Azerbaycan Türkleri’nin mücadele sürecini bütüncül olarak analiz etmek, devam eden hak taleplerini ortaya koymak amaçlamaktadır. Güney Azerbaycan Türkleri’nin, İranlı kimliğine karşı ayrılıkçı bir tehdit olmadıkları, öncelikle kültürel değerler ve demokratik beklentileri için mücadelelerini sürdürdükleri bu çalışma ile değerlendirilmiştir.
Keywords : Güney Azerbaycan, Azeri Türkleri, İran Türkleri, Türkmençay Antlaşması