ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE MESLEKİ VE TEKNİK OKULLARIN SERGİ DÜZENLEME GELENEĞİ: 1938 YILI KIZ ENSTİTÜLERİ VE SANAT OKULLARI SERGİSİ ÖRNEĞİ

Authors : Mine Demir

Pages : 169-196

View : 22 | Download : 7

Publication Date : 2020-07-30

Article Type : Research

Abstract :Erken Cumhuriyet döneminde yerli üretimin teşvik edilmesi, mesleki ve teknik eğitimin özendirilmesi ve yeni iş sahalarının topluma tanıtılması amacıyla sergiler düzenlemekteydi. Özellikle sanayinin her sahasında ihtiyaç duyulan nitelikli işgücünün nasıl yetiştiğini anlatan adeta "canlı bir kitap” olarak kabul edilen okul sergileri dönemin milli, iktisadi ve eğitim politikaları içinde önemli yer edindi. Mesleki ve teknik eğitim kurumları bir yıllık eğitim süreci sonunda ürettikleri ürünleri, kullanılan yeni teknolojileri, makine ve ekipmanları düzenledikleri sergilerde teşhir ediyorlardı. Öğrencilerin birebir imalat yaptıkları bu sergiler, sanayileşmenin ilk adımlarının atıldığı bir dönemde üretim tekniklerinin yaygınlaşmasına katkı sağlıyordu. Diğer taraftan mamul ürünlerin kullanım alanlarının öğretilmesi, girişimcilerin özendirilmesi ve ürünlerin tanıtılmasına zemin hazırlanarak genç Cumhuriyet’in sanayi politikaları desteklenmekteydi. Okul sergileri, meslek okullarındaki öğretmen ve öğrencilerin emeklerini toplumla buluşturduğu yegâne mecralardı. Açılışlarında daima devlet erkânının hazır bulunduğu bu organizasyonlar genellikle okulun kendi binasında ve kendi imkânları ölçüsünde müstakil olarak düzenlenmekteydi. İlk kez 21 Mayıs 1938 tarihinde ülkedeki tüm mesleki ve teknik eğitim kurumlarının müşterek katılımıyla bir sergi düzenlendi. Kız Enstitüleri ve Sanat Okulları Sergisi kamuoyunda oldukça ses getirdi. Sergi, alanında bir ilk olmanın yanı sıra dönemin milli politikalarına hizmet etmesi bakımından da ön plana çıktı. Zira 1938 yılı sergisi sanayideki kalkınma adımlarının bir göstergesi olup gerek yeni neslin gerekse Türk sanayinin geleceğini izah etmekteydi. Bu çalışmada 1938 yılı Kız Enstitüleri ve Sanat Okulları Sergisinin düzenlenme amacı, ne şekilde düzenlendiği, siyasi ve politik arka planı ve serginin toplumsal yansımaları ele alınacaktır. 1930’lu yıllarda sanayi, iktisadi ve eğitim politikaları çerçevesinde okul sergilerinin yeri ve önemi üzerine değerlendirmeler yapılacaktır.
Keywords : Türkiye Cumhuriyet, Sergi, Mesleki Eğitim, Sanat Okulları, Sanayileşme, Milli İktisat