Âdem-i Merkeziyetçilik-Merkeziyetçilik Tartışmaları Bağlamında Osmanlı Devleti ve Fransa’da Savaşlar, Mali Baskılar, Kurumsal Değişim

Authors : Perihan Hazel Kaya

Pages : 433-463

Doi:10.17233/sosyoekonomi.2021.04.20

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2021-10-31

Article Type : Research

Abstract :Ülkelerin gelir kaynakları, kurumsal yapıları üzerinde önemli etkilere sahiptir. Erken modern dönemde gelir kaynakları içinde yerel vergi mükelleflerine daha bağımlı olan ülkeler kurumsal yapılarını ne ölçüde geliştirebilmiştir? Bu çalışmada bu soruya, gelirlerinin önemli bir kısmını iltizam sistemi ile toplamış olan Osmanlı Devleti ve Fransız mali kurumlarının âdem-i merkeziyetçilik-merkeziyetçilik bağlamında XVI.-XIX. yüzyıllar arasındaki evrimine ilişkin karşılaştırmalar yapılarak cevap aranmaktadır. Savaşlar, maliyenin merkezileşmesi ve bu yolla merkezi devletlerin ortaya çıkışı birbiriyle ilişkili süreçlerdir. Fransa’da Fransız Devriminden sonra vergilendirmenin bazı türleri merkezileşirken bazı türleri âdem-i merkeziyetçi yapıda kalmış buna karşılık Osmanlı Devleti’nde Tanzimat reformu ile birlikte mali yapının merkezileşmesi adına önemli adımlar atılmıştır.
Keywords : Âdem-i Merkeziyetçilik, Fransa, İltizam Sistemi, Merkeziyetçilik, Osmanlı Devleti