AB Ülkelerinde Kayıt Dışı İstihdamla Mücadelede Alternatif Bir Metod Olarak Sosyal Diyalog Mekanizması

Authors : Eyüp Erdoğan

Pages : 69-95

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2015-08-01

Article Type : Other

Abstract :Dünyadaki geniş uygulama alanından hareketle geliştirilen Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (International Labour Organization- ILO) tanımına göre, Sosyal Diyalog, ekonomi politikası ve sosyal politika alanında hükümet, işçi ve işveren temsilcileri arasında her türlü pazarlık, danışma ya da bilgi paylaşmayı içermektedir. Sosyal Diyaloğun sosyal güvenlik boyutu ise sosyal güvenlik politikalarının üretilmesinde, yönetiminde ve denetiminde işçi, işveren ve diğer sosyal tarafların söz sahibi olmasını içermektedir. Bu ilkenin önemi, ülkemizin de taraf olduğu 1952 tarihli 102 sayılı ILO Sosyal Güvenlikte Minimum Standartlar Anlaşması başta olmak üzere çeşitli ILO anlaşmaları vasıtasıyla vurgulanmıştır. Ayrıca uluslararası alanda sosyal güvenlik bağlamında en etkin kuruluş olan Uluslararası Sosyal Güvenlik Teşkilatı’nın (International Social Security Association -ISSA) yanısıra Avrupa Birliği (AB) kurumları da sosyal diyaloğa özel bir önem atfetmektedir. Sosyal diyalog mekanizması genel olarak tüm sosyal güvenlik alanında, özel olarak ise kayıt dışı istihdamla mücadele ele alınabilecek son derece ciddi ve yenilikçi bir alternatiftir. Bu konuda AB ülkeleri incelendiğinde etkin olarak işleyen sosyal diyalog mekanizmaların 20. yüzyılın başından itibaren kurulmaya başlandığı ve günümüz koşullarında da etkin olarak işlemeye devam etmekte olduğu; bu çabaların kayıt dışı istihdamla mücadeleyi de oldukça yoğun bir biçimde içerdiği dikkat çekmektedir. Sosyal diyalog mekanizması bir araç olarak kabul edildiğinde ve aktif olarak işletildiğinde işçi- işveren, devlet diğer tüm tarafların üzerinde anlaştığı sağlam bir işgücü piyasası ve sosyal güvenliksistemi oluşturulabilmekte ve daha sağlıklı kararlar alınabilmektedir. Çalışmada, AB’de kayıt dışı istihdamla mücadelede sıkça başvurulan sosyal diyalog mekanizmalarına dair bazı iyi uygulama örnekleri ele alınmıştır. Ayrıca özel sosyal diyalog mekanizması uygulamaları olarak Almanya’daki "Centilmenlik Anlaşması” ve Bulgaristan’da hayata geçirilen "Sosyal Diyalogla Belirlenen İnşaat Sektöründe Prim Eşikleri Uygulaması” na yer verilmiştir. Özellikle tekstil, imalat veya inşaat gibi kayıt dışı istihdamın yoğun olduğu sektörlerde sorunun çözümü açısından AB’deki iyi uygulamalarına benzer sektörel sosyal diyalog girişimlerinin ciddi bir alternatif olduğu sonucuna ulaşılmış ve bu bağlamda bazı öneriler yapılmıştır.
Keywords : Sosyal Diyalog, Uluslararası Çalışma Örgütü