Erken Bizans Camcılığı: Kimliği ve Niteliği Üzerine Düşünceler

Authors : Emel Erten

Pages : 19-50

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2011-01-01

Article Type : Research

Abstract :Roma İmparatorluğu’nun egemenlik dönemi boyunca camcılık bir sanat dalı olmasının yanında günlük tüketime cevap veren yaygın bir üretim biçimidir. Bu kapsamda teknolojik ve estetik bir dilin oluşturulduğu görülür. Erken Bizans Dönemi’nde büyük ölçüde geçmişin gelenek ve anıları diğer alanlarda olduğu gibi camcılıkta da yaşatılacaktır. Ancak, Roma’dan Erken Bizans’a geçiş sürecinde ortaya çıkan belirgin farklılık, teknik ve stilde değil, camın kullanım biçimlerinde gerçekleşir. Hıristiyanlığın kabulü ve onun getirdiği ritüeller, yeni yaşam tarzı, camın kullanım biçiminde oluşan değişikliğin başlıca nedenidir. Kiliselerin içinde gerçekleştirilen tapım, mekan içinde aydınlatmayı zorunlu kılar. Bu aydınlatma, "yapay” kandil, mum vb. araçlarla ya da "doğal” gün ışığıyla olarak gerçekleştirilir. Böylece cam kandil ve pencere camı üretimi çok daha yüksek bir düzeye ulaşır. Öte yandan, Hıristiyan liturjisinde ışığın özel konumu da bulunmakta; ışık, aydınlatma işlevinin yanısıra metafizik, sembolik anlamlara da sahip bulunmaktadır. Kiliselerdeki aydınlatma bu yönü ile de önem taşımaktadır. Mozaik sanatında camın yaygın kullanımı da bu dönemde gerçekleşmiş, Kiliselerdeki mozaikler üzerinde aydınlatmanın sağladığı etki Bizans sanatçıları tarafından bilinçli olarak kullanılmıştır.
Keywords : Erken Hıristiyanlık Dönemi, camcılık, kilise