KENTSEL KÜLTÜREL MİRAS ALANLARINDA NİTELİK, NİCELİK, YÜZÖLÇÜMÜ VE YÖNETİM ARAÇLARININ KORUMA DURUMUNA YANSIMALARI ve KORUMA SORUNLARI

Authors : Fatma Sema Sekban, Mine Topçubaşi

Pages : 27-45

View : 18 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-27

Article Type : Research

Abstract :Bu retrospektif çalışma, Dünya Miras Listesi’ndeki kentsel kültürel miras alanlarına ilişkin tehditleri ve koruma durumuna etkilerini saptamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Listeye 1979-2018 tarih aralığında i, ii, iii, iv veya daha fazlası kriterle, kültürel kategoride, kentsel temalı yedi alan girmiştir. Alanların Üstün Evrensel Değer Beyannameleri, Reaktif İzleme Araçları, UNESCO Dünya Miras Komitesi Kararları incelerek değerlendirilmiştir. Bulgularda 144 Taraf Devletin 566 varlık için 3627 rapor hazırladığı; kategorik değerlendirmede 566 varlığın 385’inin (%68) kültürel, 153’ünün (%27) doğal ve 28’inin (%5) karma alan olduğu saptanmıştır. Dikkat çekici bir başka bulgu toplam 14 başlıkta sıralanan tehditlerden yalnızca ikisinin sosyal içerikli olmasıdır. Bunlardan, yönetim ve kurumsal faktörlerin alt başlığı olan beş tehdidin listede ilk on arasında bölge bazlı oranlarda değişiklik göstermekle birlikte %58’le başlayıp %84 düzeyine ulaştığı görülmektedir. Koruma çalışmalarına erken başlayan ve sistemli yürüten miras alanlarının tehdit faktörlerini etkin bir şekilde yönettiği dikkat çekmiştir. Alanları tehdit faktörlerinden koruyabilmenin temel yolu; yönetim sisteminin tehditler doğrultusunda geliştirilmesidir.
Keywords : UNESCO, Dünya Mirası, Koruma Durumu, Alan Yönetim Planı, Kentsel Kültürel Miras Alanları