Sanat Eseri ‘Üretmeye’ Son Vermek: Son Avangard Sitüasyonist Enternasyonel

Authors : Ozan Bilginer

Pages : 6-16

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research

Abstract :Sanat, günümüz güzel sanatlar kategorisinin ortaya çıktığı modernizmden başlayan ve 2. Dünya Savaşı sonrası süreçte giderek hızlanan bir eleştiri ve özgürleşme alanı olarak tanımlanmaya başlanmıştır. Ancak I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ile birlikte sanatçılar, içinde yaşadıkları ve beslendikleri Batı kültürünü ve bu kültürün bir ürünü olan sanat kategorisini sorgulamaya başlamıştır. Onlara göre sanat, hayat ile olan bağlarından yapay bir şekilde koparılmış ve kurumsallaşmıştır. Dolayısıyla eleştirileri, sanatı gittikçe tahakküm altına alan sanat kurumu üzerine odaklanmıştır. Sanatı tekrar özgür kılmak için, sanat yapma eylemi politik bir strateji haline getirilmeli ve böylece sanat kurumuna karşı savaşacak bir ‘eser’ üretilmelidir.   İlk olarak Avangard sanatçılar ile başlayan bu düşünsel değişime karşın sanat kurumu kendisine karşı olan bütün eleştirileri, saldırıları sindirerek ders çıkarmış ve güçlenerek günümüze kadar gelmiştir. Kolaj ve montaj ile başlayan sanat eserinin yapısal bütünlüğüne olan avangard saldırı stratejisi yeni koşullarda sanat kurumunu eleştirme işlevini yerine getirememektedir. Toplum, Guy Debord’un kavramsallaştırmasıyla ‘gösteri toplumu’na dönüşmüş, sanat ise gösteri haline gelmiştir. Sanat üretmeye devam etmek sadece sanat kurumunun işine yarayacaktır. Son Avangardlar olarak tanımlanabilecek Sitüasyonis Enternasyonel, tekrar sanat ile hayatın birleştirilmesi noktasından hareket etmişlerdir. Ancak bu sefer, kendinden önce gelen avangard sanatçıların deneyimlerini iyi bir şekilde tahlil etmişlerdir. Tüketilecek herhangi bir sanat nesnesi ortaya çıkarmaktan çekinmiş, bunun yerine ‘durum’lar yaratma yöntemini benimsemişlerdir. Onlara göre sanatın özgürleşmesi için yapılacak tek (ve son) şey politik bir eylem olarak sanat eseri üretimine son verilmesidir.
Keywords : Avangard, Eleştirellik, Sanat Eseri Üretmemek, Sitüasyonist Enternasyonel, Politik Eylem