Kâmûsü’l-A’lâm’a Göre 19.Yüzyılın Sonunda Trabzon

Authors : Yavuz Bayram, Avni Erdemir, Semih Yeşilbağ

Pages : 1-19

View : 30 | Download : 11

Publication Date : 2019-01-01

Article Type : Research

Abstract :Kâmûsü’l-a’lâm; sözlük ve ansiklopedi yazarı olarak tanınan Şemseddîn Sâmî tarafından ilk cildi 1889, son cildi 1898 yılında İstanbul’da yayımlanmış olan toplam 6 ciltlik bir ansiklopedidir. Eser, başta Osmanlı dönemi salnâmeleri olmak üzere pek çok kaynağın taranmasıyla hazırlanmıştır. Nitekim Kâmûsü’l-a’lâm; şairleri, âlimleri, hattatları, musikişinasları, din ve devlet adamlarını ve bunların eserlerini tanıtan tezkireler, biyografiler, bibliyografiler ve tarihler gibi Osmanlı döneminin önemli kaynakları arasındadır. Bu bağlamda Kâmûsü’l-a’lâm; tarihi olaylar ve şahsiyetler yanında coğrafî terimler ve yerleşim yerleri hakkında dönemini yansıtan bilgiler vermesi bakımından da önemli bir kaynak olarak dikkat çekmektedir. Özellikle bir yerleşim yerinin 19.yüzyılın sonlarına doğru sahip olduğu siyasî, coğrafî, sosyal ve kültürel yapı hakkında sağlıklı bilgi edinilmesi ve ilgili yerleşim yerinin günümüzdeki durumu ile karşılaştırma imkânı sunması yönüyle değerlidir. Nitekim bu makalede öncelikle Kâmûsü’l-a’lâm’ın 19.yüzyılın sonlarında Trabzon hakkında verdiği bilgilerin gün ışığına çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu amaçla eserin dördüncü cildinin 3004 ile 3008 numaralı sayfaları arasında yer alan Trabzon maddesinin transkripsiyonlu metni ortaya konacaktır. Ayrıca söz konusu maddenin orijinal metniyle birlikte sadeleştirilmiş metni de makale kapsamında yer alacaktır. Böylece 19.yüzyılın sonlarındaki Trabzon ile günümüzdeki Trabzon arasında bir karşılaştırma imkânı ortaya çıkacaktır
Keywords : Kâmûsü’l-a’lâm, 19.yüzyıl, Osmanlı dönemi kaynakları, Trabzon