Kütahya/Eskigediz’de Merkezi Planlı Bir Cami: Ulu Cami/Gazanfer Ağa Camii

Authors : Türkan Acar

Pages : 204-225

View : 12 | Download : 4

Publication Date : 2019-01-01

Article Type : Research

Abstract :Ulu Cami/Gazanfer Ağa Cami, Kütahya ili, Gediz ilçesi, Eskigediz Kasabası’ndadır. Yapıda, Klasik Osmanlı mimarisine damga vurmuş bir plan tipi olan merkezi plan şeması uygulanmıştır. Başkent ekolünün taşradaki bir örneği olan Ulu Cami/Gazanfer Ağa Camii, altı destekli merkezi planlı harim, beş birimli bir son cemaat yeri, minare ve avludan meydana gelmektedir. İlk örneklerinin erken Osmanlı döneminde görülmeye başlandığı altı destekli merkezi planlı cami şeması, Klasik dönemde, başkent İstanbul başta olmak üzere pek çok kentte uygulanmıştır. Klasik dönemin en ünlü mimarı Mimar Sinan tarafından bu plan şemasının dört, altı ve sekiz destekliler şeklinde çeşitli denemeleri olmuştur. Ulu Cami/Gazanfer Ağa Camii, 1970 yılında bölgede meydana gelen depremle, harim kuzey duvarı ve minare kaidesi dışında tamamen yıkılmış ve 1990 yılındaki restorasyon çalışması ile yeniden ayağa kaldırılmıştır. Çalışmamızda caminin plan kurgusu Sanat Tarihi metodolojisi ile tartışılmış ve Anadolu’daki benzer örnekleri ile karşılaştırılmıştır. Ulu Cami’nin merkezi plan şeması; harimdeki merkezi kubbe, altıgen çardağın kollarına oturan yarım kubbeler, mihrap eyvanı ve harimin kuzeyinde yer alan yarım kubbesi ile harimde merkezileşmeyi başarmış bir uygulamadır
Keywords : Kütahya, Eskigediz, Merkezi Plan, Ulu Cami, Cami