Veysî’nin "Hâb-Nâme"si ve Namık Kemal’in "Rüya"sında Konu, Devir ve Üslup

Authors : Zehra Öztürk

Pages : 404-421

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Research

Abstract :Bir toplumun kültürel birikimi ve içinde yaşadığı sosyal koşulları o toplumun edebiyatını besleyen önemli kaynaklardandır. Edebiyat, bireyin merkezde tutulduğu edebi akımlarda bile gelenekten ve sosyal hayattan bağını koparamamıştır. Şair ve yazarlar; yaşadıkları toplumun edebi geleneğini, kendi devirlerinin yaşam şartlarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak eserlerini meydana getirir. Bu durum klasik Türk edebiyatı için de geçerlidir. Divan edebiyatı, toplumdan kopuk ve bireysel bir edebiyat olmakla itham edilse de metinler incelendiğinde sosyal hayatla oldukça ilgili olduğu görülmektedir. Siyasi ve sosyal eleştiri her dönemde edebiyatın önemli konuları arasında yer alır. Sanatçılar, eserlerinde hem kişileri hem de devlet yönetimini hedef alarak eleştirilerini dile getirir. Edebiyatımızda hâb-nâme türü genellikle eleştiri için tercih edilmiştir. Bu metinlerde olaylar bir rüya çerçevesinde anlatılır. 17. yüzyıl şairlerinden Veysî’nin Hâb-nâme’si de bu kurguya sahip eserlerden biridir. I. Ahmet döneminde yaşayan şair, devlet idaresinde gördüğü aksaklıkları dile getirmek için eserini yazmıştır. Rüyasında I. Ahmet ve Büyük İskender arasında geçen bir konuşmayı gören şair, rüya vesilesiyle I. Ahmed’i ikaz eder. Tanzimat Devrinde "hâb-nâme” ismi yerini "rüya”ya bıraksa da eserlerin kurgusu benzerdir. Namık Kemal "Rüya”sında idealindeki "hürriyet”i anlatır. Bu çalışmada Veysî’nin "Hâb-nâme”si ile Namık Kemal’in "Rüya”sı konu, devir ve üslup açısından karşılaştırılacaktır
Keywords : eleştiri, hâb-nâme, rüya, Veysî, Namık Kemal