Yevgeny Zamyatin’in Biz ve George Orwell’un Bin Dokuz Yüz Seksen Dört Adlı Romanlarındaki Metinlerarası İlişkiler

Authors : Kadir Sariaslan

Pages : 288-301

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı metinlerarasılık kavramı ışığında 20. yüzyılda distopik türde yazılmış iki önemli roman olan Biz ve Bin Dokuz Yüz Seksen Dört’ü incelemek ve iki roman arasındaki metinlerarası ilişki ağını sağlayan temel faktörleri ortaya çıkarmaktır. Yevgeny Zamyatin 1. Dünya Savaşı ertesinde 1921 yılında eserini yazdığında ülkesi Rusya’da eserin basımını gerçekleştirememiştir. Bu sebeple ülkesinden ayrılmak zorunda kalmıştır. George Orwell ise 2. Dünya Savaşı’nın akabinde 1949 yılında yazmış olduğu eserle birlikte sosyalist çevrelerden birçok eleştiri almıştır. İki eser arasındaki temel ortak nokta iki büyük savaşı yaşamış insanların totaliter rejimler tarafından baskılanmakta olan psikolojisini yansıtmasıdır. Biz insanların sayılarla numaralandırıldığı, hiç kimsenin özgür iradesinin olmadığı ve herkesin "biz”’in bir parçası olduğu, matematiğin ve bilimsel bilginin fazlaca yüceltildiği ve insani duyguların ötelendiği bir dünyayı D- 503 adlı kahramanın gözünden anlatmaktadır. Bin Dokuz Yüz Seksen Dört ise sürekli savaş halinde olan bir ülkenin ancak birlik olarak kalındığında hayatta kalınabileceği algısıyla gücü kontrol eden "Büyük Birader”’in bireyler üzerinde kurmuş olduğu aralıksız baskının kurbanı olan Winston Smith’in hikayesini anlatmaktadır. İki metin arasındaki benzerlikler sadece kullanılan kelimler ve imgelerle sınırlı değil, aynı zamanda düşünce yapılarını da kapsamaktadır. Bu iki karanlık dünyada temelde insanın sıkışmışlık hissi, bireyden ziyade toplumun yüceltilmesi, bireylerin sürekli gözetlenmesi, sevgi, aşk gibi insani duyguların ortadan kaldırılıp, cinsel ihtiyaçlar dahil hayatın tüm alanlarından makineleştirme eğiliminin olması başlıca benzerliklerdendir. Bu araştırmada iki romandaki metinlerarası ilişkiler genel itibariyle Mikhail Bakhtin’in görüşleri doğrultusunda incelenecektir
Keywords : Gözetim Kontrol Baskı Toplumsal Dizaynı Otorite