Hayaşa Krallığı’nın Kuzeydoğu Anadolu’daki Varlığı ve Hayaşa-Hitit İlişkileri

Authors : Veli Ünsal

Pages : 790-809

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2017-01-01

Article Type : Research

Abstract :MÖ. 15. yüzyılın sonlarından itibaren ismine rastlanan Hayaşa Krallığı’nın siyasi ve kültürel etkinlikleri, Hitit kayıtlarında yer almaları sonucu aydınlatılabilmiştir. Söz konusu veriler ışığında yüz elli yılı aşkın bir süre boyunca kuzeydoğu Anadolu’da varlıklarını devam ettirdiklerini bildiğimiz Hayaşalılar, Rize’den Giresun’a kadar uzanan sahil şeridinin iç kesimi ile Erzurum-Erzincan-Bayburt arasında kalan topraklarda egemenliklerini korumuşlardır. Bir başka deyişle ÇoruhKelkit Vadisi’nin sınırladığı bölgeyi yurt edinmişler, Hititlerle olan siyasi ilişkilerine bağlı olarak etki alanlarını ve sınırlarını bu bölgelerin dışına doğru genişletmişlerdir. MÖ. 2. binyılın ortalarında tarih sahnesine çıkan bu krallık, Hititlerin istikrarlı bir şekilde izlediği kuzeydoğu politikası sonucu zaman zaman pasif durumda kalmışlar, zaman zaman da Hitit ülkesindeki karışıklıklardan faydalanarak güçlü düşmanlarını uzun süre uğraştırmışlardır. Bu çalışmaya konu olan Hayaşalıların kuzeydoğu Anadolu’daki varlıklarına Hitit metinlerinde geçen coğrafi terimler ve bölgedeki arkeolojik veriler vasıtasıyla ulaşılacaktır. Hayaşa-Hitit siyasal ilişkilerine ise Hayaşa-Hitit krallarının karşılıklı temasları, Hitit metinlerinde geçen kayıtlar ile konu hakkında daha önce yapılmış inceleme eserlerden faydalanarak değinilecektir. Ayrıca Hayaşa Krallığının kuzeydoğu yayılımı ve Hitit ülkesine verdikleri zararlar, Hititlerin bunlara karşı aldıkları tedbirler ile iki krallık arasında gerçekleşen diplomatik faaliyetler çalışmada ulaşılması planlanan sonuçlar arasındadır
Keywords : Hitit Hayaşa Kuzeydoğu Anadolu