TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA AKRABALIK KAVRAMLARI

Authors : Sercan Demirgüneş, Tuğba Çelik, Kamil Işeri

Pages : 1-13

View : 16 | Download : 19

Publication Date : 2015-01-01

Article Type : Research

Abstract :Türkçe ders kitaplarında akrabalık bildiren kavramların ve bunların hangi eş dizimliklerle sunulduğunun araştırıldığı bu çalışmada, çocukluk yıllarında benimsenen akrabalık kavramlarına Türkçe ders kitaplarında ne tür yaklaşımlar sergilendiği, bu kavramlara hangi ad ya da ad öbekleriyle anlam yüklendiği ortaya konulmaktadır. Eş dizimsel çözümleme yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, 2014-2015 eğitim- öğretim yılı için Talim Terbiye Kurulu’nun önerdiği 5 adet MEB 5 adet özel yayınevi tarafından hazırlanan Türkçe ders kitabı derlem olarak seçilmiştir. Çalışmanın sonunda kadın cinsiyetli akrabaların anlayışlı, korunmaya muhtaç, içe dönük, sevgi dolu, yemekler yapan kişiler olarak betimlendiği; erkek cinsiyetli akrabaların güçlü, becerikli, para kazanan, meraklı ve eğitimli olarak betimlendiği gözlenmiştir. Baba kavramı, pek çok görünümde ölen ve anneyi yalnız bırakan kişi durumunda tanımlanmıştır. Anne ailenin yükünü çeken ve ailenin devamını sağlamaya çalışan kişi onumundadır. Bunun yanı sıra geçmişte varlığı kabul gören geniş aile yapısı metinlerde silindiği, metinlere çekirdek aile üyelerinin egemen olduğu saptanmıştır. Çalışmanın sonunda 10 adet ders kitabında hala ve abla kavramına hiç yer verilmediği görülmüştür. Türkçede akrabalık kavramlarının çokluğuna ilişkin alan yazınında yapılan çalışmalara karşın Türkçe ders kitaplarında bu kavramların azlığı/yoksunluğu söz konusudur
Keywords : Akrabalık kavramları, eş dizimlik, söz varlığı edinimi, Türkçe ders kitapları