Çin’in Doğu Türkistan Politikasının Uluslararası Topluma Yansımaları

Authors : Hasan Acar, Serhat Bulut

Pages : 1-42

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2021-01-20

Article Type : Research

Abstract :Türkiye’de "Doğu Türkistan” ismi ile bilinen Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki resmi adı ile "Sincan Uygur Özerk Bölgesi”, tarihsel süreç içerisinde Çin ve Uygur çatışmaları ile gündeme gelmiştir. "Doğu Türkistan Sorunu” olarak bilinen çatışmalar iki aktörün farklı tezlerine dayanmaktadır. Bölgenin jeopolitik, jeostratejik ve ekonomik açıdan önemli olması, Çin’in Doğu Türkistan’a güvenlik algısı çerçevesinde istikrar sağlamak amacıyla çeşitli politikalar uygulaması ile şekillenmiştir. Çin’in Doğu Türkistan politikaları, hareketli dinamiklere sahip uluslararası sistemin dönemsel olarak değişimi ile farklılık göstermiştir. 1991’de Sovyet Rusya’nın parçalanması ile birlikte Çin’in Doğu Türkistan politikaları baskıcı hale dönüşmüştür. 2001 yılı sonrası dönemde ise küresel terörizmle savaş politikası ile Uygurların baskıcı yönetime karşı ayaklanmaları ayrılıkçı ve bağımsız hareketler olarak nitelendirilmiş ve terörizmle savaş çerçevesinde Çin’in iç sorunu olarak adlandırılmıştır. Dönemsel olarak uluslararası toplumda Çin’in Doğu Türkistan politikaları dikkat çekmiştir. Rusya kendi içerisinde Çeçenistan sorunu neticesinde Çin’e destek verirken, Amerika Birleşik Devletleri Çin’in politikalarına tepkiyle yaklaşmıştır. Türkiye ise temkinli davranarak Çin politikalarını eleştirmekten kaçınmasına karşın Doğu Türkistan’dan göç eden Uygurları ülkeye kabul etmiştir. Bunun yanında Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları Örgütü Çin’in, Doğu Türkistan politikalarına karşı raporlar hazırlayarak uluslararası toplumda dikkat çekmiştir. Bu makalenin amacı, bahsedilen bilgiler ışığında, Çin’in Doğu Türkistan politikasını ve bu politikalara karşı uluslararası toplumun tutumunu analiz etmektir.
Keywords : Uluslararası Siyaset, Uluslararası Güvenlik, Çin, Doğu Türkistan, Türk Dış Politikası