(RUS ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA ERMENİ DEVRİMCİ FEDERASYONUNUN KURULUŞU VE OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDAKİ FAALİYETLERİ )

Authors :

Pages : 53-74

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2017-10-01

Article Type : Research

Abstract :1890’da kurulan Ermeni Devrimci Federasyonu (EDF - Taşnaksütyun),bağımsız bir Ermenistan’ın kurulması amacını gütmüş önemli bir Ermenimilliyetçi örgüttür. Diğer Ermeni milliyetçi örgütler gibi EDF dünyanındikkatini Ermeni Meselesini çekmek için propaganda yapmış ve kışkırtıcıfaaliyetlerde bulunmuştur. Ancak EDF’yi diğer Ermeni milliyetçi örgütlerdenayıran, bahsi geçen örgütün radikal zihniyeti ve saldırgan faaliyetlerininboyutları olmuştur. Bu bağlamda örgüt terörizm olarak tanımlanabilecekfaaliyetlerde bulunmuştur. 1890-1915 arası Rus arşiv belgeleri incelendiğindeEDF’nin Osmanlı İmparatorluğu’nda ayaklanma çıkartılması için yoğun birşekilde silahlı grupların oluşturulması sürecine dahil olduğu ortayaçıkmaktadır. Birinci Dünya Savaşı başladığında; EDF, Osmanlıİmparatorluğunun aleyhine olacak şekilde Rus İmparatorluğunun yanında yeralmıştır. Sonuç olarak örgütün faaliyetleri ve Osmanlı Ermenilerininkışkırtılması Osmanlı İmparatorluğu için ciddi bir güvenlik tehdidi halinegelmiştir. Bu durum, bir süre sonra Osmanlı hükümetinin radikal bir kararalarak Osmanlı Ermenilerini hassas bölgelerden İmparatorluğun başkabölgelerine sevk ve iskân etmeye karar vermesine yol açmıştır. Bu makale Rusarşiv kaynakları ışığında EDF’nin faaliyetlerinin hem Osmanlı Ermenileri hemde Müslümanları için vahim sonuçları doğurduğunu göstermektedir. Makalede,EDF’nin dengesiz ve maceraperest yöntemlerinin Ermenilere herkesten çokzarar verdiğinin söylenebileceği belirtilmektedir
Keywords : Ermeni Devrimci Federasyonu, Ermeni Meselesi, Terör