THE PERCEPTION OF THE ARMENIAN QUESTION IN THE SPANISH DIPLOMATIC REPORTS

Authors :

Pages : 83-118

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2018-05-01

Article Type : Research

Abstract :Ermeni Sorunu, tarih yazıcılığı içinde yerli ve yabancı birçok akademikçalışmaya konu olagelmiştir. Bu tür çalışmalarda kullanılan birincil kaynaklar,çoğunlukla, Ermeni Sorununun uluslararası bir mesele haline geldiğiAyastefanos ve Berlin Antlaşmalarının tarafları olan başta Rusya ve Osmanlıolmak üzere İngiltere, Fransa vb. devletlerin arşivlerine aittir. Dolayısıylabelgelerin ve çalışmaların bakış açısı; söz konusu devletlerin Osmanlıtoprakları üzerindeki politikalarına ve Birinci Dünya Savaşında OsmanlıDevleti ile muhasımlık-müttefiklik bağıntısına göre farklılık göstermektedir.Öte yandan, bu bağıntı dışında kalan devletlerin arşivlerine dayanan konuylailgili çalışmaların sayısı ise oldukça azdır. Çalışmamız konuyu; Birinci DünyaSavaşı sırasında tarafsız bir devlet olan, bu sayede Osmanlı Devletitopraklarında diplomatik teşkilatını koruyan İspanya’nın 1914-1922 yıllarınaait diplomatik raporları ışığında ele almaktadır. Zira İspanya, ErmeniSorununun ortaya çıkışında herhangi bir rol oynamadığı gibi; mesele, OsmanlıDevleti’yle ikili ilişkilerinde de doğrudan bir etken oluşturmamıştır. Bu şekilde;günümüzde soykırım iddialarına sebebiyet veren bu yıllarda yaşanangelişmelerin, konuyla doğrudan doğruya ilgisi ya da çıkarı bulunmayan birdevletin diplomatik temsilcileri tarafından nasıl algılandığının ortaya konmasıhedeflenmektedir. Birinci Dünya Savaşından Millî Mücadele yıllarına uzanansüreçte, Ermeni Sorunundaki Türk devlet idarecilerinin, Ermeni tebaanın veBüyük Devletlerin rolüne dair İspanyol algısının geçirdiği değişime dikkatçekilmesi hedeflenmektedir. İspanyol diplomasisi nazarında Ermeni Sorunununortaya çıkışında ve özellikle 1915 yılı Tehcir Kanununun uygulanışı sırasındayaşanan olayların sorumluluğunun; Osmanlı Devleti’nden Büyük Devletlere;Büyük Devletlerden Osmanlı Ermeni tebaasına kayışındaki sebepler ortayakoyulmaya çalışılmaktadır. İspanya Dışişleri Bakanlığı Arşivinden edinilendiplomatik raporların kaynaklık ettiği çalışmada; Ermeni Sorununun tarihselbir olgudan, siyasi bir olguya dönüşmesinde etken olan tarihsel kırılmanoktalarının ortaya konması hedeflenmektedir
Keywords : İspanya, Ermeni Sorunu, Diplomasi, Algı, Osmanlı