KADİMLE MODERNLİK ARASINDA TEUTSCHER FÜRSTEN – STAAT İLE KOÇİ BEY RİSALESİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Nazmiye Çağlar, Soner Tauscher

Pages : 161-190

View : 67 | Download : 78

Publication Date : 2024-01-12

Article Type : Research

Abstract :İdeal bir yönetimin çerçevesini çizen ve genellikle yöneticileri veya devlet adamlarını uyarma misyonuyla yazılan siyasetnâmeler hem Doğu geleneğinde hem de Batı geleneğinde görülen metinlerdir. Devlet yönetimine ilişkin değerlendirmeler sunan siyasetnâmeleri birçok bakımdan birbiri ile karşılaştırmak ve aralarındaki benzerlikleri veya farklılıkları tespit etmek mümkündür. Bu kapsamda çalışma aynı dönemlerde yazılan ve iki farklı gelenek içerisinde temsil edilen siyasetnâme türündeki eserleri karşılaştırmayı amaçlayarak siyasetnâme literatürüne katkı sunmayı amaçlamaktadır. Çalışma 1631 yılında Koçi Bey tarafından dönemin padişahı IV. Murad’a sunulan Koçi Bey Risalesi ile 1656 yılında Veit Ludwig von Seckendorff tarafından Saksonya-Gotha düküne sunulan Teutscher Fürsten – Staat (Alman Prens Devleti) adlı eseri merkeze almaktadır. Osmanlı yönetim geleneği içerisinde önemli bir rolü olan ve devlet adamlığı yapmış Koçi Bey ile kameralizmin önemli temsilcilerinden biri olan, çeşitli düzeylerde devlet kademelerinde bulunmuş ve eserleri uzun süre Alman üniversitelerinde okutulmuş Seckendorff yaklaşık aynı dönemlerde yaşamış olmaları, benzer görevlerde bulunmaları ve benzer amaçlarla siyasetnâme kaleme almaları nedeniyle karşılaştırmalı yönetim çalışmaları noktasında önem arz etmektedir. İki farklı geleneğin temsilcisi olarak ele alınan yazarların söz konusu eserleri incelendiğinde sunulan reçete birbirinden oldukça farklıdır. Koçi Bey çözümü geçmişte ararken Seckendorff ise yeni bir akımın öncüsü olarak dikkat çekmektedir. Nitekim çalışma bu noktada bu eserleri farklı yönetim gelenekleri içerisinde değerlendirerek analiz etmektedir.
Keywords : Hükümdar Aynaları, Siyasetname, Veit Ludwig von Seckendorff, Koçi Bey