Kappadokia’da Bir Anıt: Ozan Köyü Anıt Mezarı ve Legio XII Fulminata

Authors : Deniz Kaplan, I. Ethem Koçak, Ali Alkan

Pages : 287-312

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2021-05-31

Article Type : Research

Abstract :Ozan Köyü Anıtı olarak adlandıracağımız yapı, Malatya İline bağlı Darende İlçesi’nin 22 km güneydoğusunda bulunan Ozan Köyü sınırları içerisinde, köy merkezinin 500 metre kadar kuzeyinde kayısı bahçeleri içerisinde bulunmaktadır. Ozan Köyü, antik coğrafi bölümleme içerisinde Kappadokia Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Ozan Köyü Anıtı'nı ayrıntılı bir şekilde incelemektedir. Bu kapsamda ilk olarak ayrıntılı bir şekilde yapı tanımı yapılmaktadır. Ardından yapının korunma durumundan yola çıkarak gerek alt yapı ve plan gerekse çatı kaplama sistemi üzerine önerdiğimiz restitüsyonu ile orijinal mimarisi anlaşılmakta ve plan ve cephe tasarımı bakımından benzerleri sunulmaktadır. Bu bağlamda yapının hangi işlevde kullanıldığı sorusunun cevabı aranmaktadır. Son olarak yapının mimari formu ve plan özellikleri, kullanılan malzeme, mimari elemanların form ve dekorasyonu stil analizinden yola çıkılarak tarihleme önerisinde bulunulmaktadır. Plan ve dış cephe tasarımı bakımından Anadolu’da bir benzeri daha bilinmeyen Ozan Köyü Anıt Mezarı, özellikle girlandların stil özellikleri dikkate alındığında MS 2. yüzyılın sonuna ait olmalıdır. Yapının içerisinde yoğun bir tahribat söz konusudur. Bundan dolayı işlevi hususunda elimizde kesin bir veri olmamakla birlikte yapının plan ve cephe tasarımı açısından bulunan benzer örnekler dikkate alındığında, bir mezar yapısı olduğunu önermek mümkündür. Ancak yapının işlevi hususunda daha net bir öneriyi, çevresinde gerçekleştirilecek kazıların ardından söylemek daha doğru olacaktır. Ozan Köyü Anıt Mezarı’nın plan ve dış cephe tasarımı açısından en yakın benzerleri Numidia ve Osrhoene’de bulunmaktadır. Osrhoene’deki Ma’nu Kule Mezarı, Ion mimarisi kullanılması bakımından da benzer örnekler içerisinde ön plana çıkmaktadır. Özellikle yapının dış cephe tasarımında görülen kemerli nişler ve pencere açıklıkları ise Palmyra Kule Tipi Mezarları’nın dış cephe tasarımlarında mevcuttur. Osrhoene ve Palmyra, coğrafi açıdan Ozan Köyü Anıt Mezarı’na en yakın örnekleri bulundurması bakımından dikkat çekicidir. Dolayısıyla Ma’nu Kule Anıt Mezarı ve Palmyra Kule tipi Anıt Mezarları, Ozan Köyü Anıt Mezarı’nın tasarımında ön model olarak tercih edilmiş olabilir.
Keywords : Kappadokia Bölgesi, Ozan Köyü, Anıt Mezar, Piramidal Çatı, Girland.