SİLİFKE MÜZESİNDEN BİR ‘CLIPEATA IMAGO

Authors : Serra Durugönül

Pages : 193-206

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2008-05-01

Article Type : Research

Abstract :Mermerden işlenmiş olan ‘clipeata imago’ içersinde bir Dioskur büstünden oluşan eser, Silifke müzesine satın alma yolu ile gelmiş olup, buluntu yeri belli değildir. Burada ele alınmakta olan ‘clipeata imago’ diğer tanrıların bulunduğu bir dizi ‘clipeata imago’nun bir parçası olarak düşünülebilir. Bir mezarlarda da kullanılmış olabilir. Nitekim Dioskur’lar Doğu Dağlık Kilikia Bölgesinde, sembolleri olan takkeleri aracılığı ile mezarlar üzerinde sıklıkla karşımıza çıkarlar. Burada ayrıca kuleler üzerinde takkeleri ile var olmaları da onların savaşçı ve güçlü olma vasıfları ile bağdaşmaktadır.Dioskur kültüne yabancı olmayan Doğu Dağlık Kilikia’da bu eserin asılmış olabileceği mermer bir tapınak, mezar veya kamu yapısı yoktur ancak yerel kireçtaşından anıtsal mezarlar veya tapınaklar bulunmaktadır. Silifke’ye bağlı Demircili, Mezgitkale ve Karaböcülü’deki tapınak mezarların alınlıklarında ‘clipeata imago’ lara benzer oluşumlar dikkat çekmektedir. Dağlık Kilikia bölgesindeki bu örneklere rağmen eserin çağımızda başka bir bölgeden Silifke müzesine getirilmiş olması daha muhtemeldir. İ.S. geç 2. yüzyıl veya erken 3. yüzyıl Roma imparatorluk dönemi heykelleri Silifke örneği ile bağdaşmaktadırlar: Göz bebeği bir matkap deliği ile belirginleştirilmiş ama etrafı henüz işlenmemiştir. Saçlar bol kıvrımlı ve dalgalı ancak henüz yoğun matkap kullanımı ile altına girilmemiş vaziyettedir. Hadrian/Antonin döneminden Severus dönemine geçişi çağrıştıran hareketli ama artık Hadrian/Antonin dönemi gibi sade olmayıp Severuslar dönemine geçişteki dekoratif unsurları göstererek kendi içinde iki defa dönen ve ucuna doğru birden incelen kıvrımlar görülmektedir. Dudaklar İ.S. 2. yüzyılın ‘rönesans’ını yaşatan Hadrian/Antonin dönemini hatırlatır şekilde dolgundur. Bu da büstün idealize edilme kaygısıyla bağlantılıdır. Burada aktarılmış olan nedenlerden dolayı Silifke örneği İ.S. erken 3. yüzyıla verilebilirken, ayrıca karşılaştırma malzemesi olarak seçilmiş bulunan ve dekoratif ve şematize edilmiş öğeler barındıran Esquiline, Silahtarağa ve Chiragan heykel grupları için de İ.S. geç 3. yüzyıl önerilmektedir
Keywords : Clipeata imago, Dioskur, Dağlık Kilikia, Mezar, Aphrodisias, Chiragan