KYME NEKROPOLÜNDEN FİGÜRLÜ BİR MEZAR STELİ
Authors : Fatma Bağdatli Çam
Pages : 155-182
View : 16 | Download : 8
Publication Date : 2012-05-01
Article Type : Research
Abstract :Çalışmamızın konusu, Kyme antik kenti nekropolünde İzmir Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü tarafından Habaş adına yürütülen kurtarma kazılarında bulunmuş figürlü bir mezar stelidir. Çok sayıda parçaya ayrılmış olan stelin, bütünlendiğinde "Naiskos Tipli” bir stel olduğu ve sahne alanında merkezde Dioskurides Tipinde bir erkek figürünün alçak kabartma iki paye arasında ve iki yanında iki hizmetçi figürü ile birlikte betimlendiği görülmektedir. Figürün form ve stil özellikleri ile içinde bulunduğu sahne düzeni Hellenistik Dönem’de önemli bir yere sahip Smyrna’da üretilen mezar stelleriyle benzerlik gösterdiği anlaşılmaktadır. MÖ. 2. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren yoğun olarak üretilmeye başlanan yüksek işçiliğe sahip Smyrna Stellerinin etkisinin Ephesos ve Samos başta olmak üzere Byzantion’a kadar uzanan geniş bir coğrafyaya yayıldığı bilinmektedir. Kyme’de daha önce ele geçmiş az sayıdaki figürlü mezar steli örneklerinin de yardımıyla Smyrna Stellerinin etkisi görülebilmektedir. Stelimiz üzerinde betimlenen figürün form olarak Smyrna Stellerinden birebir örnek alındığı, ancak işçilik farklılığından kaynaklı olarak duruşu ve mantosunda gözlemlenen hareket ile kumaş ilişkisinin daha kaba verildiği anlaşılmaktadır. Smyrna Stellerinde figürlerin hareketli yanı zeminden daha fazla yüksek betimlenerek ileri doğru hamle yaptığı izlenimi yaratılmıştır. Stelimizdeki figürün duruşunda bu etki başarılamamış ve figür neredeyse cepheden betimlenmiştir. Benzer durum Sardes’ten ele geçmiş bir stelde de gözlemlenebilmektedir. Smyrna Stelleri ile form ve stil benzerliği gösteren örneklerin Smyrna ile komşu merkezlerde görülmesi şaşırtıcı değildir. Sardes örneğinde olduğu gibi Kyme nekropolünde bulunmuş stelimizde de Smyrna stelleri ile yalnızca işçilik faklılıkları olduğu ayırt edilebilmektedir. Bu örnekler temel alınarak yapılan karşılaştırmalar sonucunda stelimizin Smyrna Stellerini yakından tanıyan bir usta tarafından yerel bir atölyede ve MÖ. 2 yüzyılın son çeyreği içerinde üretildiği ortaya çıkmaktadır.Keywords : Kyme, Smyrna, Mezar Steli, Dioskurides, Naiskos, Hellenistik Dönem.