KELENDERİS’TE BULUNAN BİR GRUP ROMA DÖNEMİ TİCARİ AMPHORASI VE DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ

Authors : Mehmet Tekocak, K. Levent Zoroğlu

Pages : 97-140

View : 27 | Download : 9

Publication Date : 2013-05-01

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı Batı ve Doğu Akdeniz Dünyası arasındaki ticaretin tarihi ile ilgili ticari amphoraların birçok çeşidinin gün yüzüne çıkarıldığı Orta Dağlık Kilikya kıyılarının en eski yerleşimlerinden Kelenderis’te yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Roma Dönemi’ne ait materyalin bir grubunu oluşturan taşıma vazolarını tartışmaktır. Kelenderis Aşağı Şehir Sondajı, Liman Hamamı ve Batı Nekropolü’ndeki bir mezarda 5 farklı tipe ait ticari amphora tespit edilmiştir. Malzemenin büyük çoğunluğu Aşağı Şehir Sondajında ele geçmiştir. Bu vazoların en erken örneği kabaca M.S. 1. yüzyıla tarihlenen Geç Helenistik - Erken Roma tipindeki Rodos Amphorası’dır. Diğer ticari amphora örnekleri ise Orta ve Geç Roma Dönemi’ne aittir. "Pinched Handle” yada Zemer 41 adıyla bilinen amphoralar oldukça geniş bir bölgede kullanım görmüş olup M.S. 2. yy’da üretilmeye başlamış ve M.S. 4. yy’ın sonuna kadar kullanılmıştır. Bu tipi takiben, Kelenderis’te çok büyük miktarda M.S. 5. ve 7. yüzyıllar arasında Doğu Akdeniz’de yaygın olarak kullanım görmüş olan LR 1 tipine rastlanır. Üçüncü tip M.S. 6. ve 7. yüzyılda tipik Sinop üretimi olduğuna inanılan "Havuç Formlu” amphoralardır. Son tip olan Keay Tip 52 ise Kelenderis’te şimdiye kadar bulunan ticari amphoralar arasında en az örneğe sahip olan gruptur. Burada belirtilen tiplere bağlı olarak, Kelenderis’te ticari hareketlenmenin Erken Roma İmparatorluk Dönemi’nde başlayarak M.S. 7. yüzyıla kadar artarak devam etmiş ve böylelikle Kelenderis Doğu Akdeniz coğrafyasındaki en önemli liman kentlerinden birisi olmuştur. Bu durum, aynı zamanda, son yıllardaki kazıların gösterdiği gibi, kentin imarıyla (Bauprogramm) ilgili verilerle de ortaya konmuş olup Kelenderis’in Romalılaşma süreciyle de bağlantılıdır
Keywords : Kelenderis, Kilikia, Ticari Amphoralar, LR 1 Amphoraları, Sinop ‘Havuç Formlu’ Amphoraları, Zemer 41, Geç Rodos Amphoraları, Keay Type 52, Deniz Ticareti.