DORYLAION KALIP YAPIMI KASELERİ
Authors : Turgay Yaşar Yedidağ
Pages : 223-272
View : 14 | Download : 7
Publication Date : 2015-05-01
Article Type : Research
Abstract :Dorylaion, bugünkü adıyla Şarhöyük, Eskişehir kent merkezinin 3 km kuzey doğusunda, Porsuk nehrinin 2 km güneyinde yer almaktadır. Höyük, İç Anadolu’nun Marmara Denizi’ne, Ege Kıyılarına ve Akdeniz bölgesine açılan birinci derece önemli yolların kavşak noktasındadır. Dorylaion’da bugüne kadar yapılan çalışmalarda sırasıyla, Erken Tunç Çağ, Hitit, Phryg, Hellenistik, Roma ve Bizans kültürlerinin varlığı ortaya koyulmuştur. Höyükteki Hellenistik dönem tabakaları özellikle höyüğün tam merkezinde yer alan sektörde yapılan çalışmalarda açığa çıkarılmıştır. Yaklaşık 900 m2’lik bir alan da taş temelli, kerpiç duvarlı evlerden oluşan, evlerin aralarında açık avluların bulunduğu bir Hellenistik dönem mahallesi ortaya çıkarılmıştır. Höyüğün batısında yer alan Batı Sektörün’de yaklaşık 300 m2 lik bir alanda yine aynı karaktere sahip Hellenistik yerleşim saptanmıştır. Hellenistik tabakaların tarihlendirilmesinde en önemli veri kaynaklarından birisi bulunan Kalıp Yapımı Kaselerdir. Ağırlıklı olarak 2005-2009 yılları arasında gerçekleştirilen kazılarda 40 adet kalıp yapımı kase ve 3 adet kalıp parçası ele geçmiştir. Bunlar, gövde dış yüzeyi üzerindeki bezeme çeşitleri kıstas alınarak sınıflandırılmıştır. Buradan yola çıkarak Dorylaion kalıp yapımı kaseleri; Üst üste Bindirilmiş Yaprak Bezemeli, Uzun Taç Yapraklı, Karışık Bitkisel Bezemeli, Figürlü ve Geometrik Bezemeli olmak üzere beş ana gruba ayrılmaktadır. Buluntular analoji yolu ile tarihlendirilmişlerdir. Bu bağlamda genel olarak Dorylaion kalıp yapımı kaseleri için MÖ 3. yüzyıl sonu-MÖ 2. yüzyıl sonu aralığı verilebilir. Az sayıda olmasına karşın bulunan kalıplar Dorylaion’da kalıp yapımı kase yapımının varlığını da ortaya koymaktadır. Üst üste bindirilmiş kalıp yapımı kaseye ait olan bir kalıp MÖ 2. yüzyıl içinde Dorylaion’da kalıp yapımı kase yapıldığını göstermektedir. Diğer iki kalıp örneği de yerel ustaların genel olarak kullanılan kompozisyonların yanı sıra oldukça primitif şekilde, kendi beğenileri doğrultusunda, yalnızca yerel kullanıma yönelik kaseler de ürettiklerini göstermektedir.Keywords : Phrygia Epiktetos, Eskişehir, Dorylaion, Şarhöyük, Hellenistik, Kalıp Yapımı Kase.