RHODIAPOLIS PİSKOPOSLUK KİLİSESİ’NİN GEOMETRİK DESENLİ TABAN MOZAİKLERİ
Authors : Ayça Tiryaki
Pages : 493-534
View : 14 | Download : 13
Publication Date : 2016-05-01
Article Type : Research
Abstract :2007-2012 yılları arasında, Rhodiapolis Piskoposluk Kilisesi’nde yapılan kazı çalışmalarında, zengin taban mozaikleri ortaya çıkarılmıştır. Bazilika planlı kilisenin opus tessellatum tekniğindeki mozaikleri, Geç Antik çağın motif repertuarından seçilmiş geometrik motifler ile bezenmiştir. Rhodiapolis antik kentinin akropolisinde yer alan üç nefli kilise, batısında narteks, doğusunda apsis ve yan mekanlarıyla erken dönemin klasik bazilika plan tipine sahiptir. Yapılan kazı çalışmalarında kilisenin diakonikon bölümünde herhangi bir döşeme izine rastlanmamıştır. Kuzeydoğusuna bitişik şapelin zemini de taş levhalar ile örtülüdür. Kilisenin bema bölümünde ise döşeme oldukça tahrip olmuş durumdadır, ancak in-situ levhalardan templon ile sınırlı bu alanın da taş levhalar ile örtülü olduğu tespit edilmiştir. Kilisede yapılan son kazı çalışmalarında, orta nef ve narteks mozaikleri ortaya çıkarılmış, moloz dolgunun az oldugu orta nefte, definecilerin açmış olduğu çukurlar ve bitki kökleri mozaik zemine oldukça zarar vermiştir. Orta nefin büyük kısmında döşeme neredeyse yok olmuştur. Narteks bölümü ise orta nefe kıyasla daha iyi durumdadır. 2012 yılında çalışmalar durdurulmuş olduğundan zemindeki temizlik ve koruma-onarım çalışmaları tamamlanamamış, orta nefin batı kısmı ve narteks zemin mozaiklerindeki süsleme programı tespit edilememiştir. Yan nefler, prothesis ve orta nefin doğu kısmı, 2008-2011 yıllarında ortaya çıkartılmış, mozaik zemin sağlamlaştırılarak restore edilmiştir. Sunulan çalışmanın konusunu da bu mozaikler oluşturmuştur. Rhodiapolis döşeme mozaikleri, 5. yüzyılda yaygın olarak kullanılmaya başlanan Geç antikçağ mozaik geleneğinin basit düzenlemelerinden ibarettir. Rhodiapolis’in desen repertuvarı içinde hakim olan motifler, ilmikli düğümlerle veya geçmeli olarak birbirine bağlanan geometrik şekillerden oluşan desenlerdir. Rhodiapolis mozaikleri incelendiğinde, benzerlerine 5. ve 6. yüzyıl taban mozaiklerinde rastlanmakta, ancak yakın yerleşimlerdeki benzer örnekler dikkate alındığında bu mozaiklerin ağırlıklı olarak 5. yüzyıla ait oldukları düşünülmektedir.Keywords : Likya, Rhodiapolis, Bizans, Mozaik Döşeme, Geometrik Desen.