YAZILIKAYA/MİDAS VADİSİ AKPARA KALE MEZARLARI

Authors : Rahşan Tamsü Polat

Pages : 249-284

View : 19 | Download : 15

Publication Date : 2018-05-01

Article Type : Research

Abstract :Günümüzde Eskişehir, Kütahya ve Afyonkarahisar illeri arasında kalan bölge, "Dağlık Phrygia / Phrygia Yaylası” olarak tanımlanmıştır. Dağlık Phrygia olarak isimlendirilen bu coğrafi alanın güney ve güneydoğusunda derin vadiler bulunur. Eskişehir’in yaklaşık olarak 70 km güneyinde, Yazılıkaya-Midas Vadisi ve Kümbet Vadisi, daha güneyde Afyonkarahisar’ın yaklaşık olarak 30 km kadar kuzeyinde Köhnüş ve Karababa Vadileri yer alır. Bu vadilerin dışında, Eskişehir’in güneybatısında, Kütahya merkez köylerinden Fındık Köyü yakınlarındaki Fındık Vadisi ve Ovacık Köyü yakınlarındaki İnli Vadisi ise küçük vadilerdendir. Vadileri sınırlandıran yüksek kayalık platolar üzerinde, Phryg yerleşimleri, kayalık platoların yamaçlarında kaya mezarları ile Ana Tanrıça Matar için yapılmış, Phryg kültürü ve dini mimarisinin en ünik örnekleri olan kaya anıtları bulunur. Bu nedenle bu vadiler, aslında farklı dönemlerde, farklı kültürler tarafından yerleşim görmesine karşın, Phryglerle özdeşleştirilerek "Phryg Vadileri” olarak adlandırılmıştır. Dağlık Phrygia’daki vadiler arasında, Prehistorik Dönemlerden, Osmanlı Dönemi içlerine kadar yerleşim gören, özellikle Phryg Uygarlığına ait yerleşimlerin ve kaya anıtlarının en anıtsal ve eşsiz örneklerini barındıran vadi, Yazılıkaya/Midas Vadisi’dir. Bu vadinin en uç noktasında, kale tipi yerleşimlerden biri olan Akpara Kale bulunur. Yazılıkaya Vadisi’ne giriş ve çıkış noktasında olan bu kale, Phryg Dönemi’nden Bizans Dönemi içlerine kadar yerleşim görmüştür. Bu çalışmada Akpara Kale’nin kuzeyinde, alçak bir tepenin eteklerindeki kayalıklara yapılmış olan kaya mezarları ele alınmıştır. Mezarlar arcosoliumlu tekneli ve kayaya oyulmuş oda mezarlar olmak üzere iki tipte yapılmışlardır.
Keywords : Dağlık Phrygia, Yazılıkaya/Midas Vadisi, Akpara Kale, Arcosoliumlu Tekneli Mezar, Oda Mezar.