GÜVERCİNKAYASI "COBA" TİPİ TARAZLI KÂSELERİ

Authors : Işıl Demirtaş

Pages : 1-30

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2018-05-01

Article Type : Research

Abstract :Orta Anadolu’ da yer alan Güvercinkayası Orta ve Geç Kalkolitik dönemlere tarihlenen bir kaya üstü yerleşmedir. Görece daha iyi korunmuş I ve II. Tabakalar, Orta Kalkolitik döneme tarihlenir (yaklaşık MÖ 5200-4820). Güvercinkayası III. tabakasıysa gerek kerpiç mimari anlayışıyla, gerekse çanak çömlek ve küçük buluntularının niteliğiyle yeni bir dönemi ve bölge dışından yerleşmeye uzanan yabancı bir "etkiyi” açığa çıkarır. Bu makalede, Güvercinkayası yerleşmesinin III. tabakasına ait mimari, çanak çömlek, küçük buluntular ve çömlek mezarları üzerine yapılan araştırmaların sonucunda hazırlanan "Obeyd Kültür Yayılımı Çerçevesinde Güvercinkayası Yerleşmesi: Güvercinkayası- Obeyd Etkileşimi” başlıklı doktora tez çalışması kapsamında değerlendirilen "Coba” tipi tarazlı kaplar konu edilmiştir.Çağdaşı pek çok yerleşmeden farklı olarak, Güvercinkayası tarazlı kapları; tepsi, tabak, kâse, çanak, çömlek ve küp biçimlerinden oluşan geniş bir çeşitlemeye sahiptir. Post Obeyd sürecinin en önemli ayraçlarından biri olan Coba tipi tarazlı kaplar, Güvercinkayası çanak çömlek repertuvarı içinde yoğunluk bakımından ikinci sırada yer almaktadır. Coba tipi olarak anılan turnet yapımı (yavaş dönen çark) kâseler, standart ölçülere sahip, üç farklı boyut ve tipte üretilmiştir. Benzer biçimler, Geç Obeyd döneminden itibaren Post Obeyd süreci içinde LC 2 evresi başlarına kadar izlenmektedir. Güvercinkayası ile çağdaş yerleşmeler arasında gözlenen yakın ilişkiler, kurulan benzerlikler, Geç Obeyd sonu- Post Obeyd sürecinde (LC 1) hâkim olan anlayışın ve Coba tipi kaplar bağlamında ele alınan yeni davranış modellerinin, Orta Anadolu’ya kadar uzandığının açık kanıtıdır
Keywords : Orta Anadolu, Güvercinkayası, Coba Kâseleri, Tarazlama, Obeyd Etkileşim Alanı, Geç /Post Obeyd Dönemi.