Peywendiya Mîr û Mela Di Çarçoveya Patronaja Edebî de

Authors : Zülküf Ergün

Pages : 153-170

Doi:10.19059/mukaddime.345645

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research

Abstract :Kurte: Di vê gotarê de peywendiya Melayê Cizîrî û Mîrê Cizîra Botan di çarçoveya patronaja edebî de tê vekolîn. Ji bo vê mebestê piştî ku taybetmendiyên patronaja edebî û nasnameya patronê Melayê Cizîrî tê ronkirin bi riya helbestên wî peywendiya wî ya digel Mîrê Cizîra Botan tê berçavkirin. Di encamê de di vê gotarê de tê nîşandan ku Melayê Cizîrî bi çendîn helbestên xwe pesnê hêz, desthilat û comerdiya mîrên Cizîra Botan daye û wek helbestvanekî serayê hunera xwe xistiye bin xizmeta mîran û di beramber vê de jî ji aliyê wan ve hatiye padaştkirin. Ji ber vê dema şanazî bi hunera helbesta xwe dike di heman demê de xurûra seraya patronê xwe jî temsîl dike û bi vî awayî yekem mînaka patronaja edebî pêşkêş dike di edebiyata kurdî de. Bêjeyên Sereke: Patronaj, qesîde, Mîr, Mela.   Edebi Patronaj Çerçevesinde Mîr ve Mela İlişkisi Öz: Bu makalede edebi patronaj çerçevesinde Melayê Cizîrî ve Cizîra Botan Emîrî ilişkisi ele alınmaktadır. Bu amaçla edebi patronajın özellikleri ve Melayê Cizîrî’nin patronunun kimliği konuları izah edildikten sonra seçilen şiirlerin içerik analizi yoluyla Melayê Cizîrî ile Cizîra Botan Emirî ilişkisi ortaya konmaktadır. Sonuç olarak bu makalede Melayê Cizîrî’nin bazı şiirlerinde Cizîra Botan Emiri’nin gücünü, iktidarını ve cömertliğini övdüğü, bir saray şairi olarak sanatıyla emirlerin hizmetine girdiği ve bunun karşılığında da bu emirler tarafından ödüllendirildiği gösterilmektedir. Bundan dolayı kendi şiir sanatıyla övünürken aynı zamanda patronunun sarayının gururunu temsil ettiği ve Kürt edebiyatında ilk edebi patronaj örneğini sunduğu vurgulanmaktadır. Anahtar Sözcükler: Patronaj, kaside, Mîr, Mela.   The Relation between Mîr (Head) and Mela on the Frame of Literary Patronage Abstract: In this article, the relation between Melayê Cizîrî and head of Cizîra Botan are considered in the context of literary patronage. For this purpose, after the features of literary patronage and the identity of Melayê Cizîrî's boss were explained, the relation between Melayê Cizîrî and head of Cizîra Botan are revealed through content analysis of chosen poems. As a result, it is shown in this article that Melayê Cizîrî praised head of Cizîra Botan’ power, generosity and his political power in his some poems. Additionally, Melayê Cizîrî as a palace poet entered into the heads of Cizîra Botan services with his art and he was rewarded by the Mîrs/heads. Therefore, it is emphasized that while the Mela was boasting his own potry’s art, at the same time he glorified the pride of the boss’s palace and in this way, the first liteary patronage example in Kurdish literary is offered. Key Words: Patronage, eulogy, Mîr/head, Mela.
Keywords : Patronaj, qesîde, Mîr, Mela