Orta Dayanımlı Kayaçlar Için Farklı Sabit Yükler Altında Zamana Bağlı Deformasyon Davranışının Yeniden Modellenmesi

Authors : Süleyman Şafak

Pages : 13-26

View : 20 | Download : 26

Publication Date : 2024-08-26

Article Type : Other

Abstract :Kaya kütleleri içine inşa edilen kaya yapıları, inşaat aşamasından başlayarak hizmet ömrü boyunca devam eden süreçte sürekli yük altında kalacaktır. Özellikle orta mukavemete sahip kayaçlar, madencilik veya inşaat mühendisliği çalışmalarının başlamasından sonra sabit yük altında zamana bağlı deformasyona uğrayacaktır. Süreksizliklerin kapanımıyla birlikte deformasyonlar başladıktan sonra kayaç malzemesi maruz kaldığı yüke bağlı olarak deformasyona uğrayacaktır. Bu durumda, kaya kütlesinin deformasyon özellikleri mühendislik yapısının stabilitesi açısından önemli hale gelmektedir. Kaya yapılarının tasarımında ampirik denklemlerin üretilmesi, pahalı ve zaman alıcı yerinde testler yerine daha pratik tasarımların önünü açacaktır. Bu denklemler, kayaçların laboratuvarda elde edilen tek eksenli basınç dayanımı ve elastisite modülü değerlerini parametre olarak kullanmaktadır. Tasarım için üretilen bu formüller mühendislikte güvenle kullanılabilmektedir. Bu çalışmada, farklı konumlardaki dört farklı ve orta dayanımlı kayanın sabit yük altında zamana bağlı deformasyon özellikleri analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, orta sertlikteki kayaçların çeşitli sabit yükler altında farklı şekilde deforme olduklarını göstermiştir. Ayrıca, farklı kayaç türleri üzerinde çeşitli sabit yükler altında yapılan laboratuvar deneylerinin sonuçlarından önemli bir zaman-yük-dayanım-deformasyon fonksiyonu elde edilmiştir.
Keywords : Deformasyon mekanizması, hiperyüzey yaklaşımı, orta dayanımlı kayalar