Kayaç Kesme Teorilerinin Tarihsel Gelişimi: Kama Uçlu Keskiler

Authors : Serdar Yaşar, Ali Osman Yilmaz

Pages : 31-41

View : 24 | Download : 12

Publication Date : 2016-07-01

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada kısaca kazı makinelerinden, kazı makinelerinde kullanılan kesici uçlardan, kayaç kesme deneylerinden ve keskiler için geliştirilen kesme teorilerinden bahsedilmiştir. Bu keskiler arasından, insanoğlunun kullandığı ilk el aletlerinde olan ve kaya/kömür ve metal kesme makinelerinde kullanılan ilk keskilerden olan kama tipi keskiler için geliştirilen kesme teorilerinden bahsedilmiştir. Bu kapsamda ilk metal kesme teorisi olarak kabul edilen Merchant’ın teorisinden, ardından Potts ve Shuttleworth’un bu teoriyi kömür kesme için uyarlamasından bahsedilmiştir. Ardından, Evans’ın kömür kesme mekaniği hakkındaki çalışmalarına ve son olarak ta Nishimatsu’nun kaya kesme teorisine yer verilmiştir. Bunlara ek olarak kama tipi keskiler üzerinde yapılmış diğer çalışmalara (sayısal modelleme ve kırılma mekaniği) da kısaca değinilmiştir. Geliştirilmiş olan kesme teorileri farklı yaklaşımlarla kaya kesme olayını ele almışlardır ve her tip kayada aynı performansı sergileyememektedir. Kömür gibi nispeten dayanımı düşük kayalarda Evans’ın teorisi gerçeğe daha yakın sonuçlar verirken, dayanımı yüksek kayalarda Nishimatsu’nun teorisi daha gerçeğe yakın sonuçlar vermektedir. Bundan dolayı, şu açıkça görülmektedir ki, kayaç-keski etkileşiminin daha iyi açıklanabilmesi için daha fazla kayaç kesme deneyine, kırılma mekaniği ve sayısal modelleme gibi yöntemlerin yardımına daha çok ihtiyaç duyulmaktadır
Keywords : Kazı Mekaniği, Mekanize Kazı, Kayaç Kesme Teorileri