Parkinson Hastalığında Motor İmgeleme ve Eylem Gözleminin Yürüme, Denge ve Donma Fenomeni Üzerine Etkisi- Literatür Derlemesi

Authors : Burcu Ersöz Hüseyinsinoğlu, Tahire Başak Demir, Çisem Taşkin, Esma Nur Kolbaşi

Pages : 47-63

Doi:10.55517/mrr.1161753

View : 24 | Download : 14

Publication Date : 2023-03-31

Article Type : Research Article

Abstract :Amaç: Parkinson Hastalığı (PH) sonucu ortaya çıkan yürüme ve denge bozuklukları, motor donma atakları düşme riskini arttırarak fonksiyonel bağımsızlığın ve yaşam kalitesinin azalmasına neden olmaktadır. Motor imgeleme (Mİ) ve eylem gözlemi (EG) stratejileri son yıllarda PH’de fizyoterapi ve rehabilitasyon girişimleri içinde sıklıkla kullanılan yöntemlerdir. Bu derlemenin amacı; PH rehabilitasyonunda donma fenomeni, yürüme ve denge bozukluklarının azaltılması amacıyla kullanılan Mİ ve EG stratejilerinin etkinliğini araştıran klinik araştırmaların sonuçlarını incelemekti. Yöntem: Bu amaçla 2000-2021 yılları arasında PH rehabilitasyonunda Mİ ve EG stratejilerine yer veren randomize kontrollü çalışmalar ele alındı. Literatür taraması Medline (PubMed), Physiotherapy Evidence Database (PEDro), Web of Science ve Cochrane veri tabanlarında gerçekleştirildi. Bulgular: Literatür taraması sonucu 9 çalışmanın (n=267) dahil edilme kriterlerini sağladığı tespit edildi. Bu çalışmaların 4 tanesinde Mİ stratejisi, 4 tanesinde EG stratejisi tek başına kullanılırken; 1 tanesinde ise her iki stratejinin beraber uygulandığı görüldü. Çalışmaların 2 tanesinde ev-temelli tedavi programları uygulanmıştı. Uygulanan tedavi süreleri 5-45 dk/ seans, 1-3 seans/hafta ve 8 gün-12 hafta arasında idi. Parkinson hastalarında EG ve Mİ stratejilerinin egzersiz uygulamalarına ek olarak kullanıldığında yürüyüş ve mobilite üzerinde olumlu etkisi olduğu gözlemlendi. Donma fenomeni ve denge performansını iyileştirmeyi amaçlayan çalışmaların sonuçları ise çelişkiliydi. Sonuç: EG ve Mİ stratejilerinin Parkinson hastalarında yürüyüş ve mobilite üzerine olumlu etkileri olduğu görülürken; denge ve donma fenomeni üzerindeki etkilerine dair kesin bir yargıya varmak için çalışmaların sayısı yetersizdir. Bu stratejilerin kliniklerde kullanımının yanı sıra ev-temelli olarak da uygulanabildiği görüldü. Gelecek çalışmalarda Mİ ve EG stratejilerinin özellikle donma fenomeni ve denge performansı üzerine etkileri araştırılmalıdır.
Keywords : Görüntü, Gözden Geçirme, Gözlem, Nörolojik Rehabilitasyon, Parkinson Hastalığı