"HEKİMSİZ VE HÂKİMSİZ MEMLEKETTE OTURMA": HALİDE ALPTEKİN’İN BALKAN ROMANINDA GÖÇ

Authors : Ayşe Sümeyye Kolakoğlu

Pages : 116-137

View : 22 | Download : 7

Publication Date : 2021-06-27

Article Type : Research

Abstract :Balkanlar, 14. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetinde kalmış ve bu süreçte tarihinin en barışçıl dönemini yaşamış olan bir coğrafyadır. Avrupa’da ortaya çıkan ulusçuluk akımı, Balkanlarda Osmanlı’nın hüküm sürdüğü son dönemlerde çok uluslu bu toprakların huzur ve barış ortamına darbe vurarak isyan ve savaşlara zemin hazırlamıştır. Bilhassa Müslüman Balkan Türklerine yönelik uygulanan baskı ve zulümlerle Balkanlardaki Türk nüfusu yok edilmeye çalışılmıştır. Balkan Türklerinin büyük bir kısmı ya terk etmek istemedikleri evlerinde ya göç yolunda ya da savaşlarda hayatlarını kaybetmiş; bir kısmı ise yaşanan felaketlerin acısını içlerinde canlı tutarak hayatlarına devam etmişlerdir. Türklerin 20. yüzyılın başından bu yana Balkanlarda maruz kaldığı etnik temizlik, Türk edebiyatına farklı cepheleriyle yansıyan ve güncelliğini yitirmeyen bir izlek olarak karşımıza çıkar. Bilhassa romanlarda olayların ve kişilerin ayrıntılı biçimde kurgulanabilmesi, söz konusu izleğin daha ziyade roman türünde ortaya konmasına imkân verir. Bu örneklerden biri de Halide Alptekin’in Balkan romanıdır. Romanda, 93 Harbi’nden İstiklal Mücadelesi’ne değin yaşanan felaketlerden hareketle Selanik’ten Anadolu’ya göç etmeye mecbur kalan bir ailenin yok oluşu anlatılır. Bu çalışmada Alptekin’in Balkan romanı, göç izleği çerçevesinde mekâna ve bireyin hayatına temas eden yönleriyle ele alınacaktır.
Keywords : Halide Alptekin, Balkan, Türk Romanı, Rumeli Türkleri, Selanik, Göç