İNSANSIZ HAVA ARACI GÖRÜNTÜLERİ VE BARIŞ GAZETECİLİĞİ: İKİNCİ KARABAĞ SAVAŞI ÖRNEĞİ

Authors : Can Ertuna

Pages : 73-91

Doi:10.17572/mj2022.1.7391

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-27

Article Type : Research

Abstract :Yakın dönemdeki savaşlarda artan kullanımlarıyla dikkat çeken insansız hava araçları, yüksek kaliteli görüntüler aktarabilmekte ve bunlar çatışan tarafların propaganda faaliyetlerinde de kullanılmaktadır. Bu makalede, 2020’de 44 gün boyunca süren İkinci Karabağ Savaşı’nda Azerbaycan Savunma Bakanlığı’nın insansız hava araçları (İHA) görüntüsü kullanımı incelenmiştir. Bu süreçte, Bakanlığın Facebook ve YouTube sayfalarına yüklenen videoların %45’inin İHA kaynaklı olduğu saptanmıştır. Uluslararası medyanın da yoğun şekilde değindiği bu videolar sadece internet ortamında yaygınlaşmamış, aynı zamanda genellikle ham şekilde Türkiye’deki medya kuruluşları tarafından da kullanılmışlardır. Savaş alanından gelen bu görüntülerin artan kullanımı, barış gazeteciliği perspektifinden yeni soruları da gündeme getirmektedir. Çalışmada, savaş meydanına sınırsız erişim ve görsel kanıt olanağı sunması nedeniyle öne çıkarılan insansız hava aracı görüntülerinin içkin şekilde savaş odaklı olduğu savunulmaktadır. Ordunun servis ettiği halde ham biçimde kullanıldığında seçkin ve propaganda odaklı olan bu görüntüler, izleyiciyi kapalı bir zamana hapsetmekte, dünyayı "biz” ve "onlar” arasında bölerek, "onların” hedef olarak algılanmasını pekiştirmektedir.
Keywords : İnsansız hava aracı, savaş, propaganda, barış gazeteciliği, Karabağ Savaşı