Yaratıcı Uzamlar ya da "Psikocoğrafya" Kavramı Odağında Mekânın Yeniden Üretimi

Authors : Hüseyin Köse

Pages : 320-342

Doi:10.17572/mj2018.2.320342

View : 14 | Download : 12

Publication Date : 2018-12-15

Article Type : Other

Abstract :Fiziki mekân tasarımları tarih boyunca politik denetimin de araçları olagelmiştir. Söz konusu denetim, sadece bilişsel boyutta değil, davranışsal ölçekte de önemli bir işleve sahiptir. Dahası, fiziksel uzam ile bireysel bilinç arasında izomorfik (eşbiçimli) bir ilişki olup, uzam tasarımı başlı başına bir bilinç yönetimi anlamı taşır. Söz konusu ilişki kentsel mimarinin geometrik düzenlenişinde panoptik bir gözetime, küresel kapitalizmin en gözde mekânları olan alış-veriş merkezleri, sinemalar, oteller, fast-food restoranları, süpermarketler, vb. mahaller dikkate alındığında zihni ve davranışı güdüleyici bir işleve sahiptir. Deyim yerindeyse, küresel kapitalist sistemin gözde dinamik mekânları her şeyden önce güdüm mekânlarıdır ve ne özgürlüğe ne de yaratıcı bir oyuna olanak sunarlar; daha ziyade, farklı düşünce ve davranışları standardize edici etkilerinden söz edilebilir. Fiziksel uzam tasarımının denetimci ve gözetimci/güdümleyici etkilerine karşılık, bizatihi fiziksel uzamın psikoloji üzerindeki belirleyici etkilerine odaklanan psikocoğrafya kavramının alternatif bir mekân kurgusuna zemin oluşturup oluşturamayacağı konusu irdelenmeye değerdir. Dolayısıyla bu çalışmada psikocoğrafya kavramı ekseninde mekânın özgürlükçü ve yaratıcı yeniden üretimi meselesinin teorik bir analizi yapılmıştır.
Keywords : Güdüm mekânları, küreselleşme, psikocoğrafya, denetim, kimlik