Türk Edebiyatındaki "Direnme Noktası": Leylâ Erbil

Authors : Hilâl Aydin

Pages : 272-288

View : 16 | Download : 16

Publication Date : 2015-12-15

Article Type : Other

Abstract :Gelenekle bağlarını koparan 1950 kuşağı içinde değerlendirilen Leylâ Erbil, anormal/deli olarak nitelenen karakterlerin bilincini içeriden yansıtmayı denediği, dilbilgisi kuralları ve noktalama işaretlerini altüst ettiği aykırı diliyle, bu kuşak içinde dahi sivrilen bir yazar olmuştur. İnsan ilişkilerindeki ikiyüzlülükleri, bireysel zaaf ve korkuların yol açtığı kötülükleri, baskılanmış cinselliğin sakatladığı kadın-erkek ilişkilerini, edebiyat dünyasına ve genel olarak topluma egemen olan eril zihniyeti; küçük görülen entelektüel kadınların hayal kırıklıklarını, yazma endişelerini ve toplumsal yaptırımlara karşı çıkan kendilik arayışlarını, çoğunluğunu kadın karakterlerin oluşturduğu anlatılarının merkezine yerleştirmiştir. Bunu yaparken özerk bir kadın dilinin imkânlarını yoklayan yazar, yapıtlarında, Freud’un ve modernist edebiyatın sunduğu teknik olanaklardan yararlanmıştır. Yarattığı bu estetik sapma yanında toplumcu-eleştirel bakış açısını terk etmediğini, açık siyasi göndermeler yoluyla toplumsal hafızaya seslendiği bütün yapıtlarında görmek mümkündür. Bu yazı, Erbil’in bir "kadın yazar” olarak Türk edebiyatındaki özgün konumuna, sözü edilen özellikler ışığında değinme amacı taşımaktadır. 
Keywords : Leylâ Erbil, kadın yazar, kadın dili, kendilik arayışı, toplumcu-eleştirel bakış