Otoriteye Muhalefet: Şehristânî'nin İbn Sînâ'ya Muhalefeti ve Gazzâlîci Muhalefet Tavrını Dönüştürmesi

Authors : Ömer Ali Yildirim

Pages : 170-189

Doi:10.17131/milel.505040

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research

Abstract :Muhâlefet terimi günümüzde çoğunlukla siyasi bir anlamda kullanılmakla birlikte bu terim daha geniş bir anlamda belirli bir alandaki güç sahibine karşı yapılan her türlü itiraz anlamında kullanılabilir. Bazen otoriteyi uyarmak, sarsmak, ele geçirmek ya da ortadan kaldırmak için yapılabildiği gibi bazen de onu sağlamlaştırmaya yönelik yapılabilir. İslam felsefesinin önde gelen otoritelerinden biri olan İbn Sînâ da farklı muhalefetlerle karşılaşmıştır. Bu makalede İbn Sînâ’ya yönelik müstakil bir eleştiri kitabı yazan Şehristânî’yi ve onun eleştirilerinin özelliklerini ele almaya çalıştım. Musâra‘atü’l-felâsife adlı bu eserinden hareketle onun İbn Sînâ muhalifliğinin mahiyetini, bu muhalefetin gerçek nedenini ve amacını değerlendirmeye çalıştım. Bu amaç doğrultusunda bu eseri Gazzâlî’nin Tehâfütü’l-felâsife ile karşılaştırarak ele almaya gayret ettim. Bu sayede İbn Sînâ ve felsefesine yönelik muhalif tavrın Gazzâlî’den sonraki yönüne dair bir bakış yakalamak istedim. Gazzâlî’nin bu muhalif tavrının kendinden sonra kaleme alınmış bir eserde devam mı ettirildiği yoksa dönüştürülmeye mi çalışıldığını ve bu dönüşümün yönünün ne olduğunu tespit etmeye gayret ettim .
Keywords : muhalefet, eleştiri, Şehristânî, İbn Sînâ, Gazzâlî, dönüşüm