Nazzâm’ın Doğa Felsefesinde İ‘timâd Hareketi: Ne’liği ve İşlevi

Authors : Yunus Cengiz

Pages : 143-168

Doi:10.17131/milelnihal.04558

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2016-04-12

Article Type : Other

Abstract :Bu çalışma Nazzâm’ın i‘timâd hareketi kavramını çözümlemekte ve "Bir nesne bir mekândan başka bir mekâna nasıl yer değiştirmektedir?” soru-sunun cevabını aramaktadır. Mu’tezilî düşüncede nesnelerin yer değiştir-mesi i‘timâd kavramı üzerinden açıklanmıştır. İ’timâd kavramının karşılığı çoğunlukla, ağırlık olarak verilmiştir. Mu’tezilî bir düşünür olan Nazzâm’ın farklı bir i‘timâd düşüncesi vardır. Ona göre i’timad, itme ha-reketidir. İ’timâd hareketinin oluşması (i) İnhisâr (Bir nesnenin hava ve su tarafından kuşatılmış olması) ve (ii) gaye (nesnelerin doğal hedefi) olmak üzere iki temel koşula bağlıdır. Ona göre hareket, sadece mekân, nitelik ve nicelikteki değişimle sınırlı değildir, cevheri de içine alacak şekilde, daha geniş varlık kategorileri hakkındadır
Keywords : Mu’tezile, Nazzâm, i‘timâd, hareket, doğa.