European Muslims and The Qur’an -Interpretation and Integration in Diaspora-

Authors : Necmettin Gökkir

Pages : 189-237

View : 12 | Download : 11

Publication Date : 2008-09-01

Article Type : Other

Abstract :Bu makalenin temel konusu, Ikinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa’da hızla artan Müslüman nüfusun, Kur’an anlayışlarındaki değişim ve buna paralel olarak metodoloji arayışları olacaktır. Konunun öncelikle tarihsel arka plan değerlendirilecek ve "Toplum-Kur’an” arasındaki diyalektik ilişkiye teorik olarak dikkat çekilecektir. Avrupa Müslümanları tarafından kullanılan yaklaşımlar değerlendirmeye tabi tutulacak ve İslam ülkelerindeki geleneksel yapı ile mukayeseleri yapılacaktır. Makalede ele alacağımız "zorla veya gönüllü olarak "vatan”dan uzakta yaşamak” anlamında teolojide de sıkça kullanılan "diaspora” kavramının İslami terminolojideki karşılığı "hicret”tir. Bu terim Hz. Muhammed’in Mekke’den Medine’ye göçünü ifade etmekte ve Müslümanların kullandığı takvimin başlangıç tarihidir. Terminoloji İslam literatüründe sıkça kullanılmaktadır. Hz. Adem ve Havva’nın cennetten çıkarılması ve yeryüzünde yaşamaya zorlanması, bize insanlık tarihinin diaspora ile başladığını göstermektedir. Ayrıca birçok Kur’an kıssasının konusu peygamberlerin ve toplumların vatanlarından uzakta yaşamasıyla ilgilidir. Mesela, Hz. İbrahim halkıyla birlikte doğduğu topraklardan çıkmış ve Kenan’a yerleşmiş, Hz. Yusuf Mısır’a zorla götürülüp köle olarak satılmış ve hayatının geri kalan kısmını burada geçirmiştir. Hz. Musa’nın kavmini firavunun zulmünden kurtarmak için Mısır’dan çıkıp vaat edilmiş topraklara yolculuk etmesi de buna örnek olarak verilmektedir. Günümüzde "diaspora” kelimesinin, Yahudilere ait bir terminolojisi olarak kullanılması "vaat edilmiş” topraklardan uzakta yaşamayı ifade etmektedir. Terminolojiyi İslam’da -Müslümanlar için bir toprak/vatan sınırlaması olmaması (bkz: Nisa 97) nedeniyle -kullanmak ne kadar doğrudur? Bu sorun makalenin içerisinde değerlendirilecektir. Kısaca, terminolojinin Müslümanlar için de kullanılması, teolojik nedenlerden dolayı mümkün olmadığı, ancak Küreselleşme ve göçler neticesi oluşan farklı etnik kimliklerin, hakların ve özgürlüklerin korunması için diaspora teriminin kullanılabileceği iddia edilecektir. Ayrıca bu terimin kullanılmasıyla Müslümanlar Hz. Peygamberle kendileri arasında dini duygusal bir bağ kurma olanağı sağlaması açısından da önemlidir. Nitekim Hz. Peygamber’in Medine’ye göç etmesi, Avrupa’ya göç eden müslümanlara bir örnek oluşturmaktadır. Avrupa müslümanları Kur’an’ı yorumlarken bu tecrübeyi kendileri için model kabul etmektedirler. Ayrıca Müslümanlar Geleneksel yorumbilim enstrümanlarını kullanılmaya devam etmek ile yeni sosyal yapıya uyum sağlayacak yeni metodoloji arayışları içerisinde de bulunmaktadırlar. 
Keywords : Diaspora, Avrupalı Müslüman, Kur’an, Yorum.