Critical Interpretation of Religious Texts in the West and the Reflection on the Study of the Qur’an

Authors : Necmettin Gökkir

Pages : 19-64

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2005-06-01

Article Type : Other

Abstract :Bu çalışmamızda, Batı yorum geleneğinde, özellikle çağdaş edebiyat eleştirilerinde meydana gelen değişimlerin Kitab-ı Mukaddes yorum geleneğine yaptığı etkiyi ve bu etkinin boyutlarını ele aldık. Çalışmada öncelikle Batı edebiyatında kullanılan eleştiri metotları tanıtılmakta ve ardından da Kitabı Mukaddes araştırmalarında nasıl kullanıldıkları değerlendirilmektedir. Burada eleştirel tefsir adıyla kullandığımız kavram, edebiyat ve sanatta belli bir eserin değerlendirilmesi ve bu eserin tarihsel kökeninin, komposizyonunun, dil yapısının vs. bilimsel araştırılması (scientific investigation) ve yorumlanması (interpretation) anlamında kullanılmaktadır. Bunun için batıda yirminci yüzyılda gelişen eleştiri metotları edebi bir eseri üç değişik perspektiften (yazar, metin ve okuyucu) ele almaktadır. Bu perspektifler edebi eserin ne olduğu sorusunun da birer cevabıdır. Çağdaş Edebiyat eleştirisine göre edebi eser, bir üründür (product) ve genellikle adı geçen bu üç unsurdan meydana gelmektedir. Buna göre ürünün oluşum süreci yazardan başlayıp şiir, hikaye, vs. formatında oluşan metin yoluyla okuyucuya kadar gider. Metindeki anlamı bulma çabası yani ciriticism/eleştiri veya tefsir ise bunun tam tersine işleyen bir süreçtir. Okuyucudan başlayıp yazara doğru ilerler. Metindeki anlamı bulabilmek için okuyucu yazarın niyetini bulmayı yada yazarın yaşadığı tecrübeyi yeniden yaşamayı dener. İşte basitçe bu şekilde anlatılan edebiyat eleştirisi, metotlarını da bu üçlü ayırıma göre düzenlemiştir. Makalede ele alınan metotlar başta yazar merkezli olan Tarihsel Eleştiri, metin merkezli olan Formalizm, Yeni Eleştiri ve Yapısalcılık nihayet okuyucu merkezli olan Yeni tarihselcilik, Algı Hermeneutiği ve Feminist Eleştiri’dir. Edebiyatta ve felsefede ortaya çıkan bu eleştiri metotlarının batıda kutsal metinlere kimler tarafından ve nasıl uygulandığını ele aldık. Çalışmamızın ikinci kısmında ise Kitabı mukaddes yorum geleneğini etkilen eleştiri metotlarının, İslam yorum bilimini nasıl etkilediği konusu incelenmektedir. Buna göre İslam yorum bilim tarihi içerisinde, özellikle çağdaş dönemde meydana gelen batılılaşma ve paradigmal değişimler değerlendirildikten sonra Fazlurrahman, Abu Zayd, Farid Esack, Fatıma Mernissi gibi Müslüman araştırmacıların eleştirel tefsir metotlarını Kur’an’a uygulamaları değerlendirildi.
Keywords : Eleştiri, Edebiyat Eleştirileri, Tarihsel Eleştiri, Feminist Eleştiri, Kutsal Kitap eleştirisi, Yapısal dilbilim.