İKİ DİLİN BEYANI: SEYYİD VEHBÎ SÛRNÂMESİ İLE HAZÎN SÛRNÂMESİNDE YER ALAN HEDİYELERİN KARŞILAŞTIRILMASI

Authors : Tülay Tunç

Pages : 43-67

Doi:10.32579/mecmua.1432240

View : 80 | Download : 42

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research

Abstract :Türk edebiyatına mahsus bir tür olan sûrnâme; düğün, şenlik, ziyafet anlamına gelen Farsça, “sûr” kelimesi ile mektup, risale, kitap anlamına gelen “nâme” kelimesinin birleşiminden olmuştur. Böylelikle “sûr-nâme”; düğün, ziyafet, şenlik gibi konularda yazılmış, manzum ve mensur eserler olarak isimlendirilmiştir. Sûrnâmeler; şehzadelerin sünnet düğünlerini, hanım sultanların evlenme törenlerini, şehzade veya sultanların doğumlarını anlatan eserlerdir. Az önce belirttiğimiz tanıma göre sûrnâmelerin konusu da buna bağlı olarak “sûr-ı cihâz, sûr-ı hitân ve sûr-ı vilâdet” olarak kendi içinde ayrılmaktadır. Sûrnâmeler sosyal hayat konulu eserlerdir ve bundan ötürü sûrnâmelere edebî ve tarihî yönünün dışında kültürel metinler olarak da bakılmalıdır. Bu sebeple içerikleri göz önünde bulundurulduğunda sûrnâmelerin; yeme-içme, musiki, giyim, gösteri, eğlence ve hediyeleşme geleneği hakkında bilgi verdiğini görmekteyiz. Yapılmş olan ilk şölenden son şölene kadar düğünlerede sunulan hediyeler büyük önem taşımış ve bu hediyelerin bir kısmı imparatorluğun resmî defterlerine kaydedişmiştir. Lale Devri’nin başlangıcı sayabileceğimiz 1720 tarihinde, Sultan III. Ahmet’in dört şehzadesi için düzenlediği büyük şölende devlet erkanının, düğüne gelen diğer konukların, esnafların getirmiş olduğu hediyeler oldukça dikkate değer düzeydedir. Dönemin ünlü şairlerinden Seyyid Vehbî ve Sûr Emini Halil Efendi’nin katibi Mehmed Hazîn’in şenlikler için kaleme almış oldukları eserlerde düğünde sunulan hediyeler de yer alır. Bu çalışmada; 1720 tarihinde, III. Ahmet’in dört şehzadesi için düzenlediği büyük şöleni konu edinen iki eserin, Seyyid Vehbî ve Hazîn Sûrnâmesinin, hediyeler kapsamında karşılaştırılması yapılacaktır.
Keywords : hediyeleşme, Seyyid Vehbî, Hazîn, Sûrnâme, düğün, III. Ahmet.