İRAN'IN SURİYE POLİTİKASI

Authors : Elif Polat, Mehmet Kaya

Pages : 1-44

View : 14 | Download : 11

Publication Date : 2022-07-26

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, İran İslam Cumhuriyeti’nin 1979 devrimi sonrasında devlette kurduğu yeni teşkilatlanma ve dış politikasını oluşturma aşamasında, bölgesel faaliyetler ve ülke menfaatleri gereğince Suriye ile kurmuş olduğu bölgesel iş birliği, sosyal, siyasi ve ekonomik boyutları ile objektif kaynaklar ışığında işlenmeye çalışılmıştır. Suriye’de 1970 yılında Baas darbesi sonucu ülke yönetimini ele geçiren General Hafız Esed, Alevi/Nusayri kökenli bir aileden gelmekteydi. Suriye’nin yönetim kademelerinde Sunni grupların çoğunlukta bulunması nedeniyle Hafız Esed, kademeli olarak Sunnileri tasfiye etme yoluna giderek, Nusayrileri yönetim kademelerine getirmeye başladı. Bu süreçte bölge siyasetinde yalnız kalmamak adına Hafız Esed, Nusayriliğin Şiiliğin bir kolundan geldiğini iddia ederek komşusu İran ile yakınlaşma çabalarına girdi. İran’da bu dönemde Şah’a karşı başlayan gösteriler yoğunlaşarak devam etmekteydi. İran’ın içinde bulunduğu bu devrim sürecinde Suriye, İranlı devrimcilere destek vermekten geri durmadı. İran-Suriye dostluğunun 1979 öncesinden başlaması ve Suriye’nin, devrimin başarıya ulaşması sonrasında kurulan İran İslam Cumhuriyeti’ni tanıyan ilk ülkelerden birisi olması, ikili ilişkilere olumlu yansıdı. 1979 İslam devrimi sonrasında, Irak tarafından işgal girişimine uğrayan, buna hazırlıksız yakalanan ve bölge siyasetinde radikal duruşu nedeniyle yalnız bırakılan İran’a, en büyük desteği yine Suriye verdi. İran’a bağlılığını bu savaştaki tavrı ile kanıtlayan Suriye, Lübnan’da İsrail ile olan mücadelesinde İran’dan, Şii milisler yoluyla aynı desteği aldı. 2003’de Irak’ın işgal edilmesi, bölge siyasetininde yeni konjektürel güçlerin oluşmasına ve İran-Suriye ittifakının güçlenmesine zemin hazırladı. 2011 yılında Arap Baharı’nın etkisi ile iç savaşa sürüklenen Suriye’de İran, Esed rejimine günümüze kadar sürecek olan her türlü yardımı yaparak, muhaliflerin yıkıcı etkisini engellemektedir.
Keywords : İran, , Suriye, , Arap Baharı,