Yozgat İli Geç Demir Çağından Geç Antik Döneme Kadar Kale Yerleşimleri ve Savunma Yapıları

Authors : Hacer Sancaktar, Kudret Sezgin

Pages : 47-91

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2020-11-29

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, ana hatlarıyla Yozgat il sınırları içerisinde tespit edilen ve Demir Çağı’ndan Orta Çağ’a kadar kullanılmış oldukları anlaşılan kale yerleşimlerinin genel tipolojileri ve coğrafik konumları dikkate alınarak güvenliğin hangi ihtiyaçlar çerçevesinde ve ne tür yöntemlerle sağlandığı irdelenmiştir. Bu kapsamda, İç Anadolu’nun merkezinde, Kızılırmak havzasında yer alan ve Antik Çağ’da Kappadokia ve Galatia Bölgesi sınırları içerisinde kalan Yozgat’ta yürütülen arkeolojik çalışmalar sonucunda tespit edilen savunma yapıları ve kale yerleşimlerinin tanıtılması amaçlanmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda tespit edilen Demir Çağı yerleşimlerinin birçoğu Tunç Çağı höyüklerinin üzerinde veya savunma-güvenlik amacıyla kurulmuş Demir Çağı kalelerinin etrafında konumlanmışlardır. Bu höyük ve kale yerleşimlerinin bazılarında Hellenistik, Roma ve Bizans dönemlerine dair kültür katmanları da tespit edilmiştir. Yozgat ili ve çevresinde, Geç Demir Çağı ve sonrasına ait yerleşim dokusunun en dikkat çekici unsurları stratejik noktalara yapılan kalelerdir. Bu kalelerin en tipik özellikleri derin vadileri kontrol edebilecek düzeyde yüksek kayalıkların üzerine kurulmuş olmalarıdır. Ayrıca birkaç istisna dışında sarp kayalıklardan oluşan doğal savunmaya uygun olmaları da karakteristik özelliklerindendir. Değerlendirme kapsamında topografik konumlanışları ve fiziki özellikleri bakımından doğrudan kale olarak işlev görmüş savunma yapıları ele alınmıştır. Ayrıca stratejik noktalarda bulunan yerleşimler içerisinde savunma amaçlı oluşturulmuş yapılar da değerlendirilmiştir.
Keywords : Kale, Savunma Sistemi, Sur Duvarı, Sitadel, Yozgat