Mizacın Düve ve İneklerde Dölverimine Etkisi
Authors : Musa Eren Karasoy, Ergun Akçay
Pages : 14-21
View : 14 | Download : 12
Publication Date : 2018-06-12
Article Type : Research
Abstract : Bu çalışmada, düve ve ineklerde suni tohumlama sırasındaki huy ve davranış şekillerinin döl verimi üzerine etkisinin olup olmadığını tespiti amaçlandı. Çalışmanın hayvan materyalini farklı işletmelerde bulunan, farklı rasyonlarla beslenen 45 düve ve en az bir canlı doğum yapmış 112 inek olmak üzere toplam 157 baş sığır oluşturdu. Gözlem ve rektal palpasyon yoluyla hayvanlardaki östrusa ait klinik bulgular incelendi. Östrusta olan hayvanlara "sabah/öğleden sonra” suni tohumlama yöntemi uygulandı. Hayvanların suni tohumlama esnasında geçen süre dikkate alınarak çok iyi huylu, iyi huylu, huysuz ve çok huysuz olmak üzere 4 grup olarak belirlendi. Mizaca göre; 1, 2, 3. tohumlama ve toplam gebelik oranları ile tohumlama indeksi tespit edildi. Buna göre, düvelerde 1. tohumlamada gebelik oranları; çok iyi huylu, iyi huylu ve huysuz grupta, sırasıyla %76, %37 ve %40 olarak gerçekleşirken, çok huysuz mizaçlı düvelerde 1. tohumlamada gebelik gerçekleşmedi. Aynı değerler ineklerde %54, %42, %20 ve %23 olarak gerçekleşti. Total gebelik oranları incelendiğinde çok iyi huylu düve ve ineklerde gebelik oranı %76 ve %80 olarak saptanırken, çok kötü huylu olanlarda sırasıyla %26 ve %46 olarak tespit edildi. Gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel olarak (ki kare ve fischer exact) anlamlı bulunmuştur (p<0.001). Aynı şekilde, tohumlama indeksi değerleri incelendiğinde kötü huylu düve ve inekleri iyi huylu düve ve ineklere göre daha fazla tohumlamaya ihtiyaç duyduğu gözlemlendi. Sonuç olarak yapılan çalışmada sakin mizaçlı hayvanlar huysuz mizaçlı hayvanlara göre suni tohumlama uygulamalarında problem çıkarmadıkları ve sonrasında da elde edilen gebelik oranlarının yüksek olduğu görüldü. Dolayısıyla, mizacın suni tohumlama süresine ve yüksek gebelik elde edilmesinde önemli olduğu tespit edildi.Keywords : mizac, döl verimi, düve, inek