Türkiye’deki Bazı Yazma Eser Kütüphanelerinde Bulunan "Kürdî" Künyeli Müellifler ve Onlara Ait Eserler

Authors : Kenan Bozkurt

Pages : 85-146

Doi:10.55118/kurdiyat.1370372

View : 130 | Download : 211

Publication Date : 2023-12-20

Article Type : Other

Abstract :Ortadoğu’nun kadim milletlerinden olan Kürtler, tarih boyunca birçok devletin kurucu un-suru oldukları gibi genelde uygarlığın ve özelde de İslam uygarlığının ilerleyip gelişmesine çok büyük katkılar sunmuştur. Bu katkı, bazen Câbân el-Kürdî, Ebu Müslim Horasanî, Bad b. Dûs-tik, Deysem b. İbrâhîm el-Kürdî, Selahaddîn-i Eyyûbî, Kerimhan Zend gibi büyük komutan ve devlet adamlarının hizmetleriyle olurken bazen de El-Cezerî, İbn Halikan, İbn Esir gibi büyük fikir adamlarının ilimleriyle olmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelişleri ile beraber Kürtler, Türk kültürünü ve ulemasını etkilediği gibi onlarla beraber bu toprakların Müslümanlaşmasında ve İslam uygarlığının buralarda gelişiminde çok ciddi katkılar sunmuştur. Bu etkileşim ve katkı, Osmanlı döneminde ise zirveye çıkmıştır. Osmanlı medreseleri başta olmak üzere Kürtler; şeh-zade hocalığı, vezirlik, şeyhülislamlık, kadılık gibi birçok üst görevde bulunmuştur. Bunun so-nucu olarak da Arapça, Farsça, Kürtçe, Osmanlıca birçok eser telif ederek Osmanlı kültür ve uygarlığının gelişimine katkı sunmuştur. Bugün bu katkı ve onların bıraktığı miras görmezden gelinse de yazma eser kütüphaneleri, bu katkıyı ve mirası gözler önüne seren çok sayıda eseri barındırmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki yazma eser kütüphanelerinde künyelerinde Kürt-lüklerine açık vurgu yapan, yani "Kürdî” künyesi kullanan müellifler konu edinilmiş ve bunların kütüphanelerde bulunan eserleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Kürt oldukları herkes tarafından bili-nen; ancak künyelerinde "Kürdî” bulunmayan müellifler ise çalışmaya dâhil edilmemiştir.
Keywords : Yazma eser kütüphaneleri, Kürt müellifler, Kürtçe elyazmalar, Kürdî, Eserler