ANADOLU’DAN DERLENMİŞ İKİ TÜRK MASALINDA ANAERKİL SİMGELER

Authors : Ünsal Çimen

Pages : 23-35

View : 41 | Download : 44

Publication Date : 2023-06-20

Article Type : Research Article

Abstract :Bu çalışmada, Macar Türkolog Ignacz Kunos (1860–1945) ve Alman kökenli masal anlatıcısı Elsa Sophia von Kamphoevener (1878–1963) tarafından Anadolu’dan derlenen ‘Büyülü Nar Dalı ve Güzel Kız’ ile ‘Altın Elma’ adlarındaki iki Türk masalı, barındırmış oldukları anaerkil simgeler açısından incelenecektir. Bu simgeler, Türk olmayan diğer söylencelerde bulunan benzer simgeler ile karşılaştırılacak ve böylece Anadolu’da veya Anadolu’ya yakın bölgelerde bulunan diğer kültür dairelerinin Türk kültürü üzerinde bırakmış olduğu izleri görmek mümkün olacaktır. Bu iki masalın çalışmamıza dahil edilmesi ise, sözü edilen türden anaerkil simgelerin bu iki masalımızda sıkça kullanılması ve de bu simgelerin diğer pek çok masalda rastlayabileceğimizden çok daha belirgin olması sebebiyledir. İncelenen anaerkil simgeler, oğul/sevgili/tanrı/kral’ın kurban edilmesi ve de oğul/sevgili/tanrı/kral ile tanrıça/kraliçe’nin kutsal evliliği hakkındaki simgelerdir. Bu simgeler şu söylenceler üzerinden ele alınacaklardır: Anadolu’da tanrı Attis ve tanrıça Kibele, Sümer’de tanrı Dumuzi ve tanrıça İnanna, Atina’nın efsanevi kralı Theseus ile Prenses Ariadne, Argonotların önderi İason ile Prenses Medea.
Keywords : Anaerkil, kutsal evlilik, kurban edilen tanrı/kral, elma, Nar