Melih Cevdet Anday’ın Mikado’nun Çöpleri Oyununda Anlatı Yapısı: Binbir Gece Masalları ve Hikâye Anlatıcılığı

Authors : Bahar Yildirim Sağlam

Pages : 223-251

Doi:10.26650/CONS2021-995783

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2021-12-15

Article Type : Research

Abstract :Binbir Gece Masalları’nda Şehrazad, Şehriyar’a bin bir gece boyunca hikâye anlatır. Hikâye anlatıcılığı Şehrazad ile Şehriyar arasındaki bir oyundur. Şehrazad hikâye anlattığı her gece bir gün daha yaşama hakkı elde eder. Melih Cevdet Anday’ın Mikado’nun Çöpleri oyununda da hikâye anlatıcılığı Şehrazad ve Şehriyar arasındaki gibi bir oyuna dönüşür. Bir kış gecesi bir araya gelen Erkek ve Kadın kendilerini birbirlerine sırayla hikâye anlattıkları bir oyunun içinde bulur. Mikado’nun Çöpleri’nde hikâye anlatma arzusu ile hikâyeyi yıkma arzusu bir arada ilerler. Anlatıcı ile dinleyici arasındaki alışveriş kesintiye uğrar. Erkek ve Kadın birbirine gerçek mi yalan mı olduğu belli olmayan hikâyeler anlatır. Mikado’nun Çöpleri oyununda hikâyeler olasılıklara dönüşür, belirsizleşir. Erkek ve Kadın anlatılan hikâyeleri şüphe ile dinler. Oyun hikâye anlatıcılığı geleneğini yapısöküme uğratır. Anlatma eylemini alaya alır. Hikâyeleri anlamsız, içi boşalmış harflere, göstergelere dönüştürür. Oyunda hikâyeleri dinlememe, merakla dinlemeye dönüşür. Anlatıcı anlatmanın hazzını yaşar. Anlatıyı aniden keser, dinleyicisini bekletir; onu etkilemeye, şaşırtmaya, heyecanlandırmaya çalışır. Hikâyeler; yalanla, hileyle, alayla örülür. Bu bağ sebebiyle Melih Cevdet Anday’ın Mikado’nun Çöpleri oyununda anlatının yapısı, Binbir Gece Masalları ve hikâye anlatıcılığı çerçevesinde incelenecektir. Makalede Binbir Gece Masalları ve hikâye anlatıcılığı üzerinde durulacak ardından Melih Cevdet Anday’ın Mikado’nun Çöpleri oyununda Binbir Gece Masalları ve hikâye anlatıcılığının nasıl dönüştürüldüğü irdelenecektir.
Keywords : Binbir Gece Masalları, Mikado’nun Çöpleri, hikâye anlatıcılığı, tiyatro, oyun