Türk Çağdaş Çoksesli Müziği’nde Anadolu Halk Müziğinin İzleri: Cengiz Tanç’ın Senfonik Yapıtları Üzerine Bir İnceleme

Authors : Fatih Akman

Pages : 1-28

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2021-07-05

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, Türk Çağdaş Çoksesli Müziği bestecilerinden Cengiz Tanç’ın senfonik yapıtları incelenmiştir. Tanç, birçok platformda Türk Çağdaş Çoksesli Müziği’nin oluşum sürecinde Anadolu Halk Müziği’nin önemine değinmiştir. O halde, bestecinin çağdaş yapıtlarında Anadolu Halk Müziği’ne ilişkin herhangi bir öğe bulunmakta mıdır? Bu çalışmada işte bu sorunun yanıtı aranmaktadır. Bu bağlamda, bestecinin yapıtlarındaki Anadolu Halk Müziği öğelerine ışık tutması amacıyla, öncelikle Anadolu Halk Müziği üzerine çalışma yapan iki etnomüzikolog olan Béla Bartók ve János Sipos’un çalışmalarından yola çıkılarak, Cengiz Tanç’ın yapıtlarında yer aldığı varsayılan Anadolu Halk Müziği öğeleri incelenmiştir. Çalışma, Cengiz Tanç’ın Türk Çağdaş Çoksesli Müziği repertuvarına kazandırdığı Çağrışımlar (2. Senfonik Bölüm, 1973), Sentez I (3. Senfonik Bölüm, 1975) ve Yankılar (4. Senfonik Bölüm, 1978) isimli orkestra yapıtlarıyla sınırlandırılmıştır. Çalışmada incelenen yapıtlar, Rudolph Réti tarafından geliştirilen tematik analiz yöntemiyle çözümlenmiş ve kuramsal çerçeveye dayalı olarak yorumlanmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda bestecinin yapıtlarında, Anadolu Halk Müziği’nde sıklıkla kullanılan melismatik yapılar, inici motif yapısı, modal ses dizilimleri gibi çeşitli öğelerin yer aldığı tespit edilmiştir.
Keywords : Cengiz Tanç, Anadolu Halk Müziği, Türk Çağdaş Çoksesli Müziği