Dârülelhan’dan Konservatuvara Türk Makam Müziğinin Görünümü

Authors : Esra Berkman

Pages : 77-95

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2018-06-29

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, kuruluşundan, İstanbul Üniversitesi’ne bağlandığı tarih olan 1986 yılına kadar, İstanbul Belediye Konservatuvarı bünyesindeki Türk makam müziğinin görünümü, eğitim/öğretim, kuramsal çalışmalar ve icrâ faaliyetleri yönünden derlenmiştir. Türkiye’de makam müziği eğitimi veren ve devlet tarafından kurulan okullara bakıldığında ilk olarak- Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında açılan ve daha sonra konservatuvara dönüştürülecek olan- Dârülelhan (Nağmeler Evi) ile karşılaşılmaktadır. Bu kurumda, Türk makam müziği eğitim/öğretiminin kapsamı, kaldırılışı, kuramsal olarak eğitime tekrar dönülmesi yanı sıra, Türk Mûsikîsi İcrâ Heyeti ile Tasnif ve Tesbit Heyeti’nin faaliyetleri betimsel yöntem çerçevesinde ortaya konmuştur. Dârülelhan adıyla ilk kurulduğunda, çoksesli Avrupa ve Türk makam müziği eğitimlerinin birlikte verileceği ulusal bir konservatuvar olarak tasarlanan İstanbul Belediye Konservatuvarı, 1826’dan beri devam eden Batılılaşma akımının, Cumhuriyet’in ilanıyla kuvvetlenmesi sonucunda, sadece çoksesli müzik eğitiminin verildiği bir kuruma dönüşür. 1944 yılında kabul edilen yönetmelikle, Sadettin Arel’in konservatuvar başkanlığı yaptığı dönemde, sadece gündüzlü kısımda Türk müziği eğitimine, çalgı eğitimi olmaksızın, kuramsal düzeyde başlanır. 1926 yılında terk edilen akademik makam müziği eğitimine, 1976’da kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Müziği Devlet Konservatuvarı’nda, ancak 50 yıl aradan sonra tekrar başlanabilmiştir. Makam müziğinin kuramsal düzeyde bilimsel bir kesinliğe ve icra bakımından bir birliğe kavuşamadığı, tarihinin yazılamadığı ve araştırmaların yetersiz kaldığı günümüzde, eğitimsiz geçen bu 50 yıllık süre, bugün dahi kapatılabilmiş görünmemektedir.
Keywords : Dârülelhan, Türk Makam Müziği Eğitimi, İstanbul Belediye Konservatuvarı